Soạn Địa 11 bài 8 Tiết 1: Tự nhiên, dân cư, xã hội Nga thuộc B – ĐỊA LÍ KHU VỰC VÀ QUỐC GIA
Điều kiện tự nhiên – Liên bang Nga
Địa hình LB Nga cao ở phía đông, thấp dần về phía tây. Dòng sông Ê-nít-xây chia LB Nga ra thành 2 phần rõ rệt.
Địa hình
– Phía Tây: Đồng bằng Đông Âu, Đồng bằng Tây Xibia và vùng trũng.
– Phía Đông: Phần lớn là núi và cao nguyên.
– Thuận lợi: Trồng cây lương thực, thực phẩm, chăn nuôi và phát triển kinh tế xã hội ở phía Tây.
– Khó khăn: Núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn ở phía Đông.
Khoáng sản
Giàu có và đa dạng bậc nhất thế giới: dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, sắt, vàng, kim cương…
– Thuận lợi: Phát triển công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, năng lượng, luyện kim,…
– Khó khăn: phân bố chủ yếu ở vùng núi nên khó khai thác.
Khí hậu
Phân hóa đa dạng.
+ Chủ yếu là ôn đới (80%).
+ Ngoài ra còn có khí hậu cận cực và cận nhiệt.
+ Thuận lợi: Phát triển nền nông nghiệp ôn đới.
+ Khó khăn: Khí hậu băng giá chiếm diện tích lớn.
Sông hồ
+ Nhiều sông lớn: Vôn-ga. Ô-bi, Ê-nit-xây…
+ Hồ Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.
– Phát triển giao thông vận tải, thủy diện và du lịch.
– Đóng băng về mùa đông, lũ lụt đầu mùa hạ.
Rừng
+ Diện tích rừng đứng đầu thế giới, chủ yếu là rừng Tai-ga.
– Thuận lợi: Phát triển ngành lâm nghiệp, tạo ra nhiều cảnh quanh du lịch.
– Khó khăn: Quản lí, bảo vệ rừng.
BẢNG 8.1. MỘT SỐ KHOÁNG SẢN CHÍNH CỦA LB NGA – NĂM 2004
Tài nguyên khoáng sản của LB Nga thuận lợi để phát triển những ngành công nghiệp nào ?
– Diện tích rừng của LB Nga đứng đầu thế giới (886 triệu ha, trong đó rừng có thể khai thác là 764 triệu ha) chủ yếu là rừng lá kim (Taiga).
– LB Nga có nhiều sông lớn, có giá trị về nhiều mặt. Tổng trữ năng thủy điện là 320 triệu kw, tập trung chủ yếu ở vùng Xi-bia trên các sông Ê-nit-xây, Ô-bi. Lê-na. Von-ga là sông lớn nhất trên đồng bằng Đông Âu và được coi là một trong những biểu tượng của nước Nga. LB Nga còn có nhiều hồ tự nhiên và hồ nhân tạo, Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.
– Hơn 80% lãnh thổ LB Nga nằm ở vành đai khí hậu ôn đới, phần phía tây có khí hậu ôn hòa hơn phần phía đông. Phần phía bắc có khí hậu cận cực lạnh giá, chỉ 4% diện tích lãnh thổ (ờ phía nam) có khí hậu cận nhiệt.
Điều kiện tự nhiên của LB Nga có nhiều thuận lợi đối với phát triển kinh tế, nhưng cũng không ít khó khăn : địa hình núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn, nhiều vùng rộng lớn có khí hậu băng giá hoặc khô hạn, tài nguyên phong phú nhưng phân bố chủ yếu ở vùng núi hoặc vùng lạnh giá.
Đề bài: Quan sát hình 8.1, hãy cho biết LB Nga giáp với những quốc gia và đại dương nào?
– Phía Bắc giáp Bắc Băng Dương
– Phía Đông giáp Thái Bình Dương
– Phía Tây giáp các quốc gia: Phần Lan, Bêla Rút, Ucraina, Extônia, Látvia.
– Phía Nam giáp các quốc gia: Ca-dắc-xtan, Trung Quốc, Mông Cổ, Triều Tiên.
Đề bài: Tài nguyên khoáng sản của LB Nga thuận lợi để phát triển sản xuất những ngành công nghiệp nào?
Thế mạnh phát triển công nghiệp của tài nguyên khoáng sản LB Nga là:
– Dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá ⟶ phát triển công nghiệp năng lượng, hóa chất,hóa dầu.
– Quặng sắt, kim loại màu… ⟶ phát triển công nghiệp luyện kim đen, luyện kim màu.
Đề bài: Dựa vào bảng 8.2 và hình 8.3, hãy nhận xét sự thay đổi dân số của LB Nga và nêu hậu quả của sự thay đổi đó.
– Giai đoạn 1991 – 2005, dân số LB Nga có xu hướng giảm dần và liên tục (từ 148,3 triệu người xuống 143 triệu người).
– Dân số có xu hướng già hóa: đỉnh tháp tròn và biểu hiện tí lệ người trên 60 tuổi khá lớn (đặc biệt người già ở nữ giới), tỉ lệ trẻ em dưới 14 tuổi có xu hướng giảm (đáy tháp thu hẹp).
– Tỉ lệ nam và nữ của LB Nga không đồng đều, nữ chiếm tỉ lệ cao hơn so với nam ở tất cả các nhóm tuổi (năm 2001).
– Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên có chỉ số âm.
⟹ Hậu quả:
+ Dân số giảm gây thiếu hụt nhân công lao động kể cả nguồn lao động bổ sung.
Đề bài: Dựa vào hình 8.4, hãy cho biết sự phân bố dân cư LB Nga. Sự phân đó có thuận lợi và khó khăn gì với sự phát triển kinh tế?
Dân cư LB Nga phân bố không đều:
– Tập trung chủ yếu ở khu vực đồng bằng rộng lớn phía Tây: mật độ dân số từ 10 đến trên 25 người/km2.
– Tiếp đến là khu vực phía Nam với mật độ dân số từ 1 -10 người/km2.
– Khu vực phía Bắc và vùng núi cao nguyên phía Đông dân cư phân bố thưa thớt, hầu như không có người sinh sống: mật độ dân số dưới 1 người/km2.
– Dân cư tập trung chủ yếu ở khu vực thành thị, là các thành phố nhỏ, trung bình và các thành phố vệ tinh (trên 70% dân số năm 2005).
* Thuận lợi và khó khăn:
– Thuận lợi:
+ Dân cư tập trung đông đúc ở khu vực phía tây nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi, khoáng sản giàu có…giúp khai thác tốt và có hiệu quả các thế mạnh này của đất nước, hoạt động kinh tế
– Khó khăn:
+ Vùng phía Đông tập trung tài nguyên khoáng sản khá phong phú và giàu có, nhưng dân cư thưa thớt ⟶ hạn chế trong việc khai thác các tài nguyên thiên nhiên nơi đây.
+ Chênh lệch lớn trong sự phát triển kinh tế của cả nước.
Bài 1: Đề bài: Phân tích những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế của LB Nga?
Những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế của LB Nga:
* Thuận lợi:
– Địa hình:
+ Vùng đồng bằng rộng lớn màu mỡ phía Tây thuận lợi cho phát trển cây lương thực, thực phẩm và chăn nuôi. (đồng bằng Tây Xi-bia, đồng bằng Đông Âu).
+ Đồi núi, cao nguyên phía Tây giàu tài nguyên rừng, cung cấp gỗ cho sản xuất lâm nghiệp (rừng lá kim, rừng có thể khai thá là 764 triệu ha).
– Khoáng sản:giàu có
+ Dầu mỏ, khi tự nhiên, than đá ⟶ phát triển công nghiệp năng lượng, hóa chất,hóa dầu.
+ Quặng sắt, kim loại màu.(vùng phía Tây) ⟶ phát triển công nghiệp luyện kim đen, luyện kim màu.
– Sông ngòi: nhiều sông lớn, dốc nên trữ năng thủy điện lớn.(sông Lê-nin, sông Obi,..), các hồ nước ngọt phát triển nuôi trồng thủy sản, du lịch. (hồ Baican)
* Khó khăn:
– Địa hình đồi núi, cao nguyên là chủ yếu.
– Phần lớn lãnh thổ phía Bắc có khí hậu lạnh lạnh giá, băng tuyết hoặc khô hạn.
– Tài nguyên khoáng sản giàu có nhưng phân bố ở vùng núi cao nguyên điều kiện khai thác khó khăn.
Bài 2: Đề bài: Đặc điểm dân cư của LB Nga có những thuận lợi và khăn gì cho việc phát triển kinh tế?
Đặc điểm dân cư có thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế.
* Thuận lợi:
– Dân đông nên thị trường tiêu thụ rộng lớn.
– Nguồn lao động dồi dào, có trình độ cao, tiếp thu nhanh các thiết bị, công nghệ khoa học.
– Có nhiều thành phần dân tộc (100 dân tộc) nên đa dạng về hoạt động sản xuất.
– Dân cư tập trung chủ yếu ở thành phố, thành thị nên tạo điều kiện phát triển mạnh cho các ngành công nghiệp và dịch vụ.
* Khó khăn:
– Dân số đang có xu hướng giảm nên trong tương lai sẽ thiếu hụt nguồn nhân lực lao động.
– Sự phát triển của các dân tộc chưa đồng đều, gây cản trở trong việc thúc đẩy Nga trở lại thành một cường quốc kinh tế.
Bài 3: Đề bài: Hãy nêu một số tác phẩm văn học, nghệ thuật, những nhà bác học nổi tiếng của LB Nga?
Một số tác phẩm văn học , nghệ thuật, những nhà bác học nổi tiếng của LB Nga.
– Một số tác phẩm văn học : “Sông Đông êm đềm” của Sô – lô -khốp ; “Chiến tranh và hòa bình” của Lép -Tôn-xtôi; “Thép đã tôi thế đấy” của Ô-xtrốp-xki ,…
– Nhiều tác phẩm hội họa danh tiếng như : ” Mùa thu vàng” , “Tháng ba” của Lê-vi-tan, ” Người đàn ba xa lạ” của N.Kran-xcôi,…
– Các nhà khoa học nổi tiếng : Men-đê-lê-ép, Xi -ôn-cốp-xki, Cuốc-cha-tốp, Lô-mô-nô-xốp,…
Xem Video bài học trên YouTube
Là một giáo viên Dạy cấp 2 và 3 thích viết lạch và chia sẻ những cách giải bài tập hay và ngắn gọn nhất giúp các học sinh có thể tiếp thu kiến thức một cách nhanh nhất