--- Bài mới hơn ---
Sơ Đồ Tư Duy Môn Lịch Sử Lớp 12 Ôn Thi Thpt Quốc Gia Đầy Đủ Chi Tiết
Tập Bản Đồ Địa Lý 7 Bài 5: Đới Nóng
Sơ Đồ Tư Duy Toán 4
Skkn Vận Dụng Sơ Đồ Tư Duy Vào Tiết Ôn Tập Công Nghệ 6
Skkn Vận Dụng Bản Đồ Tư Duy Vào Tiết Ôn Tập Môn Công Nghệ 6
Cao
N¨m häc 2011-2012
0
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
SƠ YẾU LÍ LỊCH
Họ và tên
: Nguyễn Đăng Sơn
Ngày, tháng, năm sinh
: 16- 11- 1984
Năm vào ngành
: 2007
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THCS Thanh Cao
Thanh Oai- Hà Nội
Trình độ chuyên môn
: Đại học
Bộ môn giảng dạy
: Mĩ thuật
Thành tích
: Chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2010 và năm 2011
Các sáng kiến kinh nghiệm được xét cấp huyện:
– Tạo hứng thú cho học sinh trong giờ vẽ theo mẫu
– Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng vẽ tranh cho học
sinh trung học cơ sở
1
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
2.3. Cách tạo sơ đồ tư duy ………………………………………………….. 12
3. Vấn đề thứ ba : Hướng dẫn học sinh lớp 8 cách lập sơ đồ tư duy trong phân
môn thường thức mĩ thuật………………………………………………….. 14
3.1. Hướng dẫn về bố cục (cách sắp xếp ) ………………………………… 14
3.2. Hướng dẫn học sinh chọn hình vẽ cho phù hợp ……………………… 16
3.3. Hướng dẫn học sinh cách tô màu sơ đồ ……………………………… 17
4. Một số bài vẽ của học sinh trong thời gian thử nghiệm ………………… 18
Phần C. Kết quả ……………………………………………………………. 24
Phần D . Phần kết luận ……………………………………………………..26
1. Bài học kinh nghiệm………………………………………………………26
2. Điều kiện áp dụng…………………………………………………………26
3. Những vấn đề còn hạn chế…………………………………………………26
4. Khuyến nghị ………………………………………………………………27
3
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
Để giải quyết được vấn đề này tôi đã vận dụng tổng hợp các phương pháp sau :
1/ Phương pháp tổng hợp khái quát
2/ Phương pháp phân tích
3/ Phương pháp so sánh.
4/ Phương pháp khảo sát điều tra.
Tuy nhiên không có phương pháp nào là vạn năng, vì vậy để vận dụng các
phương pháp sao cho đạt hiệu quả cao nhất trong quá trình nghiên cứu và triển
khai đề tài này tôi đ* vận dụng phối hợp linh hoạt các phương pháp nghiên cứu
trên.
4/ Mục đích nghiên cứu :
Nhằm tạo hứng thú cho học sinh tích cực tìm hiểu học tập môn thường
thức mĩ thuật.
Rèn luyện óc sáng tạo cho các em.
Giúp học sinh đưa ra được cách học thuộc bài và hiểu bài nhanh nhất.
5/ Phạm vi và thời gian nghiên cứu :
–
Phạm vi nghiên cứu : Học sinh khối 8 trường trung học cơ sở Thanh
Cao- Thanh Oai- Hà Nội
–
Thời gian nghiên cứu : Năm học 2011-2012
5
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
B/ PHẦN NỘI DUNG
I/ Khảo sát thực tế :
1/ Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện đề tài :
–
Ưu điểm :
* Học sinh đ* được học môn mĩ thuật từ các lớp tiểu học
* Gia đình, nhà trường và x* hội luôn khuyến khích, động viên các em
học tập các môn học nói chung và môn mĩ thuật nói riêng.
–
Nhược điểm :
* Học sinh học các bài thường thức mĩ thuật theo cách học chống chế để
lấy điểm mà không cần suy nghĩ.
* Điều kiện các em được tham gia, giao lưu còn hạn chế.
2/ Số liệu khảo sát :
Khảo sát học sinh toàn khối 8 với bài thường thức mĩ thuật số 1được kết
quả:
Tổng số
học sinh
90
Giỏi
Khá
Trung bình
11 12% 27 30% 40
45%
13%
0%
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
7
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
đơn giản đó là sự sắp xếp hình vẽ, bố cục đẹp là sự sắp xếp hình vẽ cân đối, bố
cục lệch, xấu là sự sắp xếp hình vẽ trên trang giấy chưa hợp lý; Hình tượng nghệ
thuật là các nhân vật trong tranh được diễn tả như thế nào, hình ảnh đó nói lên
điều gì?…
Mọi phương pháp giáo dục của giáo viên tuy cùng nhằm cung cấp kiến
thức và phải theo những qui định chung nhưng khi vận dụng, giáo viên không
đòi hỏi, không bắt buộc tất cả học sinh làm bài như nhau và tuân thủ một cách
máy móc, rập khuôn theo cái chung. Học sinh tuy học cùng một bài, cùng một
nội dung kiến thức nhưng có thể các em sẽ nhớ theo một cách khác nhau, có thể
nhớ nội dung này trước, nội dung kia sau theo cách suy nghĩ của các em. Vì thế,
có thể nói, kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào sự “giàu có” kiến thức,
vào “nghệ thuật truyền đạt” của giáo viên. Nhưng quan trọng hơn cả là khả năng
cảm nhận của học sinh. Bởi lẽ học sinh có thích thú thì mới chịu khó suy nghĩ,
tìm tòi và thể hiện bằng cảm xúc của mình. Vì thế dạy học mĩ thuật nói chung và
dạy thường thức mĩ thuật nói riêng không đơn giản là dạy và học kĩ thuật vẽ mà
còn phải kết hợp với dạy và học cảm thụ thế giới quan xung quanh Phương pháp
giảng dạy của giáo viên cần phát huy được tính tích cực, sự độc lập suy nghĩ,
tìm tòi, sáng tạo của học sinh và đây cũng là tư tưởng chủ đạo của phương pháp
dạy học mĩ thuật nói chung và dạy thường thức mĩ thuật nói riêng. Kết quả cuối
cùng của việc “dạy” là kiến thức phải “đến” phải “vào” người học. Hơn nữa, học
sinh phải là người chủ động tiếp nhận kiến thức từ giáo viên. Vì thế khi giảng
dạy, giáo viên không chỉ quan tâm đến phương pháp dạy của giáo viên mà còn
phải chú ý tới phương pháp học của học sinh. Do đó, khi Dạy- Học thường thức
mĩ thuật ở THCS giáo viên còn cần phải chú ý những đặc điểm sau:
+ Tạo được không khí học tập tốt để học sinh háo hức chờ đón bài học.
+ Tạo điều kiện cho học sinh suy nghĩ, tìm tòi những vấn đề mà giáo viên
giảng giải.
+ Tổ chức bài học sao cho học sinh tham gia vào quá trình nhận thức một
cách tự giác.
+ Động viên khích lệ nhằm giúp học sinh làm bài bằng khả năng và cảm
xúc riêng.
+ Kích thích tư duy của các em bằng trò chơi phù hợp.
Việc chuẩn bị phương pháp tốt cho giáo viên cũng không thể thiếu việc sắp xếp,
tổ chức giờ dạy thông qua giáo án, qua kế họach giảng dạy tiết thường thức mĩ
thuật đó một cách rõ ràng, cụ thể. Phương pháp chủ đạo là lấy học sinh làm
10
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
trung tâm và thầy giáo là người hướng dẫn cũng được thể hiện rõ trên giáo án.
Mọi hoạt động của giáo viên mang tính chất gợi mở, cũng như vậy mọi họat
động tích cực của học sinh được lập kế hoạch theo từng bước của tiến trình
giảng dạy. Và đặc biệt giáo viên cần chú ý tới phần hình vẽ sơ đồ tư duy của
các em cũng được thể hiện trên giáo án.
1.2/ Sự chuẩn bị đối với học sinh :
Học thường thức mĩ thuật đối với học sinh THCS vốn vẫn là kiến thức dài
nhất trong bộ môn mĩ thuật. dài bởi vì học sinh vừa phải học sơ lược về một giai
đoạn lịch sử nào đó, vừa phải học rất nhiều các thành tựu về mĩ thuật của giai
đoạn đó; Hoặc học sinh vừa phải học về thân thế sự nghiệp của nhiều hoạ sĩ một
lúc vừa phải nghiên cứu các tác phẩm của các hoạ sĩ . Vì lý do này, học sinh cần
chuẩn bị tốt điều kiện để tham gia vào tiết học một cách tích cực và hiệu quả
như sau:
+ Việc xem bài trước là công việc đầu tiên của học sinh. Từ đó, học sinh
sẽ tìm hiểu sơ lược về nội dung của bài học mà không cần lên lớp mới mất thời
gian tìm hiểu. Việc chuẩn bị này giúp học sinh tư duy nhanh hơn, so sánh dễ
dàng hơn và đặc biệt tiếp thu bài cũng nhanh hơn.
+ Việc chuẩn bị đồ dùng học tập cũng là một yếu tố rất cần thiết đối với
học sinh. Những đồ dùng của học sinh không thể thiếu được đó là: Vở mĩ thuật,
bút vẽ (bút chì, giấy A4 bút dạ mầu, bút sáp mầu…). Học sinh mà đã chuẩn bị
được đồ dùng học tập tức là giờ giảng đã được góp một phần lớn vào hiệu quả
của giờ dạy.
2 / Vấn đề thứ hai: Hướng dẫn học sinh khái quát về sơ đồ tư duy :
Dạy mĩ thuật nói chung và thường thức mĩ thuật nói riêng, phải thực hiện
theo hướng để học sinh tự tìm hiểu là chính. Tuy nhiên làm thế nào để học sinh
tự tìm hiểu và biết cách tìm hiểu cái gì, tìm hiểu như thế nào? … Đòi hỏi người
giáo viên cần phải có những sự chuẩn bị câu hỏi kĩ lưỡng và chính xác.
2.1/ Thế nào là sơ đồ tư duy :
Sơ đồ tư duy là phương pháp được đưa ra để tận dụng khả năng ghi nhận
hình ảnh của bộ não. Đây là cách để ghi nhớ chi tiết, tổng hợp; Hay để phân tích
một vấn đề ra thành một dạng của lược đồ phân nhánh. Đây là một kĩ thuật để
nâng cao cách ghi chép. Bằng cách dùng sơ đồ tư duy, tổng thể của vấn đề được
chỉ ra dưới dạng một hình vẽ, trong đó các đối tượng liên hệ với nhau bằng các
đường nối. với cách biểu diễn như vậy các dữ liệu được ghi nhớ và hấp thụ một
cách dễ dàng và nhanh chóng hơn.
11
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
Nếu tưởng tượng tới một chú bạch tuộc có thân ở giữa và những chiếc xúc tua
xung quanh. Những chiếc tua này nuôi sống toàn bộ cơ thể bạch tuộc. Sơ đồ tư
duy gồm một vấn đề lớn đặt ra ở trung tâm và các nhánh ý tưởng toả ra xung
quanh. Nếu để ý chúng ta sẽ thấy sơ đồ tư duy có ở khắp mọi nơi trong cuộc
sống ( Một bông hoa với nhụy ở trung tâm và rất nhiều cánh vòng quanh. Một
cây gỗ có những cành và lá tạo thành tán rộng.)
2.2/ Sơ đồ tư duy có lợi ích gì :
Một sơ đồ tư duy cho phép chúng ta thoả sức vạch ra các ý tưởng, suy
nghĩ đầy đủ trước khi đi đến một quyết định. nếu cần xây dựng một kế hoạch
làm việc , phân tích một vấn đề… Thì sơ đồ tư duy mang đến một giá trị lớn hơn
nhiều việc đặt bút viết tuần tự từ đầu đến cuối trang giấy:
* Làm giảm sự miêu tả của mỗi ý, mỗi khái niệm xuống thành một từ hay
từ kép
* Toàn bộ ý của sơ đồ có thể “nhìn thấy ” và nhớ bởi trí nhớ hình ảnh
* Sáng tạo các bài viết và các bài tường thuật.
* Là phương tiện cho học tập hay tìm hiểu sự kiện
2.3/ Cách tạo sơ đồ tư duy :
Trước hết hãy tin rằng bất cứ ai cũng có thể tạo ra và sử dụng sơ đồ tư
duy. chỉ cần cầm bút vẽ, viết vấn đề cần suy nghĩ ở giữa trang giấy.( Có thể
thêm hình ảnh nào đó phù hợp ).
Ví dụ:
hình tượng
con rồng
trên bia đá
kiến trúc
Nghệ thuật gốm
Tiếp đến hãy suy nghĩ thật thoải mái, cứ có bất kì một ý nghĩ nào nảy ra, hãy vẽ
một nhánh từ trung tâm ra. và cứ như vậy hãy viết, vẽ, tưởng tượng không hạn
chế. Không cần chú ý đến trìng tự , cũng không cần quan tâm xem một ý nào đó
đã đủ chưa, vì có thể bổ xung bất cứ lúc nào mà không sợ thiếu giấy.
Để sử dụng sơ đồ tư duy có hiệu quả trong phân môn thường thức mĩ thuật lớp 8
chúng ta nên:
12
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
* Sử dụng những từ chính hoặc những hình ảnh cần thiết
ví dụ:
Trường phái
ấn tượng
Trường phái
tân ấn tượng
Trường phái
hội hoạ ấn tượng
Trường phái
hậu ấn tượng
* Bắt đầu từ trung tâm và triển khai ra
* Tạo cho trung tâm một hình ảnh rõ ràng và miêu tả được nội dung tổng quát
của toàn bộ sơ đồ.
* Tạo các trung tâm nhánh và các chi tiết nhánh.
* Những trường hợp sau phải phân biệt rõ hơn những trường hợp trước.
* có thể dùng những hình ảnh để chỉ ra sự liên kết
Ví dụ: Thân cây cành cây
lá cây.
Nhuỵ hoa
Cánh hoa.
* Không để bị tắc ở một khu vực, nếu không nhớ được thì tạm dừng để chuyển
sang nhánh khác.
* Ghi ngay những ý tưởng vào nơi hợp lí ngay khi nghĩ ra nó.
* Khi hết giấy để trình bày thì không cần vẽ lại vào tờ giấy khác to hơn mà có
thể sử dụng các tờ giấy khác ghép vào.
3/ Vấn đề thứ ba : Hướng dẫn học sinh lớp 8 cách lập sơ đồ tư duy trong
phân môn thường thức mĩ thuật :
13
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Bên ngoài hoàng thành có Đình
Được coi là kinh đô thứ hai
quảng văn, cầu ngoạn thiền…
của đất nước
Khu hoàng thành xây
Được xây từ năm 1433
14
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
Kiến trúc Thăng long
Kiến trúc Lam kinh
Vẫn giữ nguyên lối
Là nơi tụ họp
sắp sếp thời Lí- Trần
Kiến trúc cung đình
sinh sống của họ
hàng nhà Vua
Kiến trúc thời Lê
Kiến trúc tôn giáo
Xây lại chùa Chúc
Đề cao nho giáo
Thánh năm 1697
Thời kì đầu
Từ năm 1593- 1788
Nhiều miếu thờ khổng tử
và trường học nho giáo
Chùa Keo được
Chùa Bút Tháp
xây dựng lại
ở Bắc Ninh
Những người có công
được xây đền thờ như
Chùa Mía ở Đường Lâm
Phùng Hưng, Trần Hưng Đạo
xây lại năm 1632
15
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
3.2/ Hướng dẫn học sinh chọn hình vẽ cho phù hợp :
Đây cũng là một phần rất quan trọng của sơ đồ tư duy trong phân môn
thường thức mĩ thuật lớp 8. Nếu làm tốt phần này thì sự ghi nhớ của học sinh sẽ
hiệu quả hơn rất nhiều. Bởi lẽ những hình vẽ gần giống với ý nghĩa của các từ
hoặc cụm từ sẽ giúp học sinh ghi nhớ tốt hơn.
Ví dụ:
” Bia đá” có thể dùng hình vẽ là :
hình tượng
con rồng
trên bia đá
” Đồ Gốm thời Lê” có thể dùng hình vẽ là:
Đồ gốm
” Kiến trúc ” có thể dùng hình vẽ là:
Kiến trúc
Ngoài ra có thể sử dụng thống nhất một dạng hình vẽ đối với các câu hỏi ngắn
như: cuộc đời, sự nghiệp của một hoạ sĩ ; Đặc điểm của một trường phái hội
hoạ… Đối với các dạng câu hỏi này có thể sử dụng một dạng hình vẽ có tâm ví
dụ như một bông hoa; một chiếc quạt, một quả bóng…
16
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
3.3 Hướng dẫn học sinh cách tô màu sơ đồ :
Phần này học sinh sẽ có hai cách để tô màu cho sơ đồ hình vẽ của mình
Cách 1 :
Học sinh tô màu theo hình vẽ. Ví dụ:
Tô màu một bông hoa màu vàng, đỏ…
Tô màu một quả bóng đen, trắng…
Tô màu một chiếc quạt mau vàng, xanh…
Cách 2:
Học sinh tô màu theo ý nghĩa của từ hoặc cum từ. Ví dụ:
Đám mây tô màu trắng, hồng…
Bia đá tô màu ghi, xám…
Mặt trời tô màu đỏ…
Cả hai cách này đều có hiệu quả cao trong việc tạo hứng thú cho học sinh làm
bài. Tuy nhiên giáo viên không gò ép học sinh phải làm theo một cách cụ thể
nào. Hãy để học sinh tự phát huy tính sáng tạo của mình. Có thể các em ghép cả
hai cách trên vào một bài vẽ cũng là một sáng tạo. Bởi vậy hãy để các em thoả
sức tư duy , thoả sức sáng tạo.
17
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
4/ Một số bài vẽ của học sinh trong thời gian thử nghiệm :
18
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm Mĩ Thuật
19
Giáo viên: Nguyễn Đăng Sơn
--- Bài cũ hơn ---
Sơ Đồ Tư Duy Dạy Lý 8
Top 20+ Phần Mềm Vẽ Sơ Đồ Tư Duy Được Yêu Thích Nhất 2022
Cách Vẽ Sơ Đồ Tư Duy Bằng Phần Mềm Imindmap Trên Máy Tính
Phương Pháp Xây Dựng Bản Đồ Tư Duy Và 9 Chuyên Đề Trọng Tâm Của Toán Lớp 5
Thi Vào Lớp 10: Phương Pháp Lập Sơ Đồ Tư Duy Giúp Học Sinh Ghi Nhớ Môn Lịch Sử