Top 10 # Xem Nhiều Nhất Cách Soạn Giáo Án Kỹ Năng Sống Mới Nhất 6/2023 # Top Like

1. HĐ 1: Giới thiệu bài

Xin vui mừng chào đón tất cả các bé đến với chương trình : Bé tài – bé giỏi ngày hôm nay.

Thành phần quan trọng nhất trong chương trình này là các bé đến từ MGL1 mang tên hoa hồng MGL2 mang tên hoa cúc và MGL3 vói tên gọi hoa sen

Nào hãy mở nhạc lên nào!( Mở nhạc hát bài cả nhà thương nhau)

– Các con có vui không?

– Bây giờ tất cả đã sẵn sàng vào cuộc chơi chưa ?

– Luật chơi: Thời gian là một bản nhạc đội nào xếp nhiều hơn, xếp đúng, xếp gọn gàng ngăn nắp sẽ là đội chiến thắng.

Tất cả đã sẵn sàng chưa?

– Trẻ chơi( Bật nhạc) Cô bao quát trẻ.

( Cô nhắc trẻ cổ vũ cho các bạn)

– Nhận xét quá trình trẻ chơi.( Cho trẻ nhận xét chéo nhau)

* Trò chơi thứ 2: Trình diễn thời trang

– Cô hỏi: Cô có 1 câu đố đố 3 đội chơi: Mùa gì gió rét căm căm. Đi học bé phải quàng khăn đi giầy.

( Là mùa gì?)

– Mùa đông thời tiết như thế nào?

– Vậy chúng ta phải mặc ntn?

Khi nhạc vang lên các con nhanh tay cầm rổ chọn trang phục mùa đông phù hợp với mình( bao gồm; áo khoác, mũ, khăn, tất, các con chọn những bộ mà các con thích nhất. Sau đó các con ngồi vào ghế thay thật nhanh. Sau khi thay xong trang phục các con sẽ trình diện thời trang.

Luật chơi: Bạn nào mặc đẹp gọn gàng, trình diễn thời trang đẹp, mạnh dạn tự tin sẽ giành phần chiến thắng. – Ai muốn lên chơi nào?

– Cho trẻ thực hiện( Bật nhạc)

– Cô động viên khuyến khích trẻ.

– Trẻ thay trang phục xong cô bật nhạc cho trẻ trình diễn thời trang mở nhạc to cho trẻ trình diễn thời trang.

– Nhận xét: Cho trẻ nhận xét ( Cháu thấy bạn nào mặc nhanh và đẹp nhất, Bạn nào trình diễn thời trang đẹp nhất) cho một số trẻ nhận xét. Cô NX chung.

( Trong khi chờ trẻ thay đồ cô cho trẻ ngồi chơi trò chơi: Người khách lịch sự hoặc ( Cô đóng làm ông đọc báo, bà quét nhà….) hoặc trò chơi Bạn sẽ làm gì( Cô đặt câu hỏi: Nếu lạc đường con sẽ tìm đến ai để hỏi?

Nếu có người là đụng chạm vào người con dắt tay con đi con sẽ làm gì?

.

* Trò chơi thứ 3: Tinh mắt nhanh tay.( Bật nhạc) trong giáo án Mời 3 đội lên sân khấu xếp thành hàng dọc.

– Cách chơi: 3 đội : hoa hồng hoa cúc hoa sen

Hoa sen hoa cúc hoa hồng

Xếp thành hàng dọc, khi nghe tiếng nhạc

Lần lượt từng bạn, bật qua các vòng

Nhanh tay tinh mắt,

Chọn vật có thể nguy hiểm cho mình

Dùng tay khéo léo

Bóc băng dính ra Dán lên trên bảng

Đội nào dán nhiều và đúng yêu cầu

Là chọn các vật, nguy hiểm cho mình

Giành phần chiến thắng

Tất cả 3 đội, sẵn sàng chơi chưa?

– Cô bao quát trẻ chơi( Cho trẻ chơi 1- 2 lần)

– Nhận xét kết quả chơi: Hôm nay cô thấy cả 3 đội chơi chơi rất xuất sắc cả 3 đội đều trở thành những bé tài nhất giỏi nhất của ngày hôm nay!! Xin chúc mừng cả 3 đội!!!

3 Kết thúc:

Bây giờ là trò chơi rất hay tặng cho 3 đội các đội sẵn sàng chơi chưa?

– Trò chơi có tên gọi Thượng đế yêu cầu:

– Cùng nhau lắc mông lắc thật mạnh

– Cùng nhau nhảy, xoay 1 vòng…

– Thượng đê yêu cầu:

* Vâng! Câu chào tạm biệt bằng tiếng anh đã khép lại chương trình ” Bé tài- Bé giỏi ” Xin kính chúc các cô sức khỏe hp. chúc các con chăm ngoan học giỏi- Xin chào và hẹn gặp lại trong chương trình lần sau./.

Mở nhạc to- nhỏ – to….

XÂY DỰNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY KỸ NĂNG SỐNGCHO HỌC SINH Yêu cầu khi thiết kế giáo án KNS: + Giảm nhẹ lý thuyết, tăng mạnh tính thực hành và mỗi em ít nhất được tham gia thực hành 1 lần trong mỗi hoạt động. (Chú ý không đi vào khái niệm, ý nghĩa của KN mà tập trung vào các biểu hiện, thao tác của KN) + Khi tổ chức thực hành GV cần phổ biến quy trình hoặc luật chơi, sau đó GV phải làm mẫu. + Trước khi tổ chức thực hành tập thể, cần tổ chức thực hành trên nhóm nhỏ. Sau mỗi nhóm thực hành, tổ chức nhận xét, rút kinh nghiệm. + Có kỹ thuật thiết kế các hoạt động thực hành (tình huống, trò chơi, sử dụng các phương tiện…) để có thể rèn KN tốt nhất và gây được hứng thú cho tất cả HS. + GV cần có sự thể hiện sự vui nhộn, hấp dẫn, lôi cuốn HS qua điệu bộ, cử chỉ, cách nói năng của mình ? Với những yêu cầu về cách thiết kế giáo án KNS như vậy, chúng ta thấy có điểm gì thuận lợi và có điểm gì khó khăn không. + Thuận lợi: Giáo án có nhiều điểm giống với giáo án môn học + Khó khăn: Tài liệu tham khảo về KNS rất ít và chủ yếu về lý thuyết. Phần thực hành là trọng tâm thì lại không có tài liệu tham khảo. Việc thiết kế hoạt động thực hành, luyện tập rèn KNS cho HS hoàn thoàn phụ thuộc vào vốn kinh nghiệm và sự sáng tạo của GV. GV sẽ đưa ra tình huống gì, trò chơi gì, tổ chức đóng vai như thế nào… Kỹ thuật tiến hành ra sao là do GV tự nghiên cứu…)

MẪU KẾ HOẠCH BÀI DẠY KỸ NĂNG SỐNG – Tên bài dạy: GV dạy: HS lớp, trường… Ngày dạy: – Mục tiêu: – Phương pháp: – Phương tiện: – Hình thức tổ chức: – Tiến trình thực hiện:

ThờigianNội dungHoạt động của giáo viên và học sinh

Thời gianNội dung Hoạt động của giáo viên và học sinh

2′

10′

5′

10′

12′

6′

1. Nguyên nhân gây

I. ĐẶT VẤN ĐỀ I.1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây việc ứng dụng công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ hầu hết ở các lĩnh vực trong đó có ngành giáo dục. Đối với giáo dục Vĩnh Phúc nói chung và giáo dục huyện Yên Lạc nói riêng việc ứng dụng công nghệ thông tin cũng có nhiều bước chuyển mới. Để có những bước chuyển tích cực trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học đó là nhờ sự quan tâm, khuyến khích của các cấp lãnh đạo. Sở giáo dục và Phòng Giáo dục cũng có các văn bản chỉ đạo và khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy ở trường học được chỉ đạo cụ thể. Cụ thể hơn việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy ở trường học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Sở và Phòng đã đưa vào nhiệm vụ năm học trong những năm gần đây. Thực hiện sự chỉ đạo của Phòng giáo dục và đào tạo huyện Yên Lạc và thực hiện nhiệm vụ trong tâm của năm học, các trường tiểu học trên địa bàn huyện nói chung và trường tiểu học Yên Đồng 1 nói riêng đã từng bước đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và giảng dạy. Tuy nhiên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy của trường tiểu học Yên Đồng 1 vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Trước hết để ứng dụng được công nghệ thông tin đòi hỏi người sử dụng phải biết sử dụng máy tính. Đối với trường tiểu học Yên Đồng 1 đã xác định rõ thực lực và nguồn nhân lực của trường nên không đưa ra yêu cầu cao mà trước mắt chỉ khuyến khích giáo viên trong nhà trường biết sử dụng Word để làm văn bản và soạn giáo án trên máy vi tính để giảng dạy. Xác định được những khó khăn mà bản 1

thân tôi và giáo viên trong nhà trường gặp phải khi sử dụng Word để làm văn bản mà chủ yếu là soạn giáo án để dạy, tôi đã cố gắng tìm tòi nghiên cứu làm cách nào để bản thân mỗi giáo viên có được những kiến thức và kỹ năng nhất định trong việc sử dụng Word soạn giáo án để dạy. Đó chính là lí do tôi chọn chuyên đề “Một số kỹ năng hướng dẫn giáo viên soạn giáo án trên word” I.2 Mục tiêu – nhiệm vụ nghiên cứu Tìm hiểu thực trạng việc sử dụng Word để soạn giáo án của giáo viên trường tiểu học Yên Đồng 1. Nhằm đề xuất và lý giải các biện pháp hướng dẫn giáo viên sử dụng Word trong soạn giáo án của giáo viên trường tiểu học Yên Đồng 1, góp phần vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc Ứng dụng công nghệ thông tin của nhà trường nói riêng và các trường tiểu học nói chung. Nghiên cứu đề tài này, tôi xác định nhiệm vụ cơ bản là: + Đánh giá thực trạng về sử dụng Word để soạn giáo án của giáo viên Trường tiểu học Yên Đồng 1 trong giai đoạn hiện nay. + Đề xuất và lý giải những biện pháp sử dụng Word để soạn giáo án của giáo viên nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng Word để soạn giáo án của giáo viên Trường tiểu học Yên Đồng 1. I.

PHẦN NỘI DUNG.

– Trước yêu cầu ngày càng cao của đổi mới giáo dục thì việc cập nhật, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào quản lý, giảng dạy và học tập là nhân tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng toàn diện của nhà trường. Việc ứng dụng CNTT trong việc soạn bài bằng máy tính và việc soạn giảng bằng giáo án điện tử của giáo viên đã trở nên phổ biến. 2

Trước những yêu cầu trên, Trường tiểu học Yên Đồng 1 khuyến khích giáo viên dùng máy tính để soạn bài bắt đầu từ năm 2009. Đối với người có kỹ năng và biết được một số thủ thuật ở Word thì việc soạn bài trên máy vi tính sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian hơn là giáo án viết tay đồng thời nó làm nền tảng cho việc soạn giảng giáo án điện tử trên phần mềm PowerPoint hay một số phần mềm khác mà nhu cầu cần cho hiện nay và sau này. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện nhà trường lại gặp một số khó khăn trong việc tổ chức cho giáo viên dùng máy vi tính để soạn bài. II.1. Thực trạng a. Thuận lợi – Khó khăn  Thuận lợi – Được sự khuyến khích động viên của BGH trường ,một số giáo viên đã tự nguyện đăng ký soạn giáo án trên word và dự kiểm tra của Phòng Giáo dục. Qua thời gian bồi dưỡng và dự kiểm tra đến nay đã có kết quả đào như sau: Tổng số CB-GV-CNV trong nhà trường có 21 đồng chí, có 6 đồng chí tham gia kiểm tra và đạt yêu cầu về soạn giáo án trên máy tính. – Thấy được tầm quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và quản lý, nhà trường và các cá nhân đã cố gắng đầu tư máy tính. Cụ thể: + Đến năm 2012 – Nhà trường có 10 máy tính và đã nối mạng Internet nên dễ dàng trong việc khai thác thông tin và tìm kiếm kiến thức cần thiết.

3

– Giáo viên trong trường có 16 đồng chí có máy tính. Việc giáo viên đầu tư được máy tính là một trong những điều kiện quan trọng giúp giáo viên tiến hành dùng word soạn giáo án trên máy vi tính và xa hơn nữa là soạn giáo án điện tử. Tất cả các đồng chí trong BGH đều sử dụng tốt Word 2003 trong soạn thảo văn bản nên dễ dàng tư vấn cho giáo viên. Tuy nhiên khi thực hiện thì chúng tôi gặp một số khó khăn nhất định.  Khó khăn – Mặc dù đã biết sử dụng máy tính nhưng thủ thuật dùng Word 2003 của giáo viên còn nhiều hạn chế. – Một số giáo viên học xong không có máy để thực hành nên việc sử dụng máy tính gặp nhiều khó khăn, thậm chí một số giáo viên quên luôn cách khởi động máy. – Tinh thần học hỏi của một số giáo viên chưa cao, chưa tích cực, ngại khó, không tự tin chính vì vậy cũng gây khó khăn trong việc sử dụng máy tính. Từ những lý do nêu trên, tôi đã cố gắng nghiên cứu về lĩnh vực này và đã ra một số kinh nghiệm của bản thân về việc “Ứng dụng Microsoft Word 2003 trong soạn giảng” để giúp cho các giáo viên có thể tự tin hơn trong việc soạn giảng và lên lớp của mình, góp phần quan trọng cũng như tạo tiến đề trong việc đáp ứng yêu cầu “Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy” hiện nay. b. Thành công – Hạn chế  Thành công

4

Từ năm học 2009-2010 tôi được chuyển về công tác tại trường Tiểu học Yên Đồng 1 và được BGH trường phân công tôi phụ trách công việc giúp đỡ giáo viên soạn giảng giáo án bằng máy tính. Đảm nhiệm công việc này tôi gặp không ít khó khăn. Vì số lượng giáo viên biết sử dụng máy tính thì nhiều nhưng thực tế số lượng giáo viên biết mở máy, mở trang word để làm được văn bản, soạn được giáo án thì rất ít. Trong một thời gian hướng dẫn giáo viên sử dụng máy tính để soạn bài .Bước đầu đã có những thành công nhất định: Trong năm học 2012-2013 sau khi kiểm tra kỹ năng sử dụng máy có 6 giáo viên đạt và được Hiệu trưởng ra quyết định cho soạn giáo án bằng máy tính. Số giáo viên còn lại đã biết sử dụng word để làm văn bản. Mặc dù số lượng giáo viên được soạn giáo án bằng máy tính không nhiều so với các đơn vị bạn, nhưng so với ban đầu và thực lực thực tế của từng cá nhân giáo viên cho đến thời điểm này thì coi như là một sự thành công của trường tiểu học Yên Đồng 1 trong việc tạo nền tảng để từng bước “Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy”.  Hạn chế – Bản thân đã có nhiều nổ lực nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình tập huấn và hướng dẫn giáo viên.Do quỹ thời gian không có nhiều nên việc hướng dẫn giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. – Phần lớn giáo viên chưa biết khai thác thông tin trên mạng nên việc tìm kiếm tài liệu phục vụ bản thân gặp nhiều khó khăn.

5

– Phần lớn giáo viên có tuổi ít quan tâm, ngại sử dụng máy, sự tiếp nhận kiến thức tin học còn chậm. II.2. Giải pháp- Biện pháp Để giáo viên nắm bắt được những kiến thức cơ bản về Word và soạn giáo án bằng máy tính tôi đã dùng nhiều giải pháp và biện pháp khác nhau. * Tăng cường tập huấn, giúp đỡ cho giáo viên a. Mục tiêu Sau khi tiếp thu sự hướng dẫn cách soạn giáo bằng máy tính giáo viên biết được cơ bản cách soạn và trình bày bài soạn của mình trên máy tính ở phần mềm Micosoft Word 2003. Giáo viên có sự hứng thú, có sự tự tin trong việc tìm tòi, khám phá và ham thích trong việc sử dụng máy để làm việc. b. Nội dung Tập huấn nhưng kiến thức cơ bản nhất ở phần mền soạn thảo văn bản “word” Qui trình hướng dẫn giáo viên sử dụng word để soạn bài: Như đã nêu ở phần thực trạng việc sử dụng máy tính của giáo viên trong việc soạn bài còn nhiều hạn chế. Do đó việc hướng dẫn giáo viên sử dụng word để soạn bài cần đi tỉ mỉ từng bước 1. – Sử dụng phần mềm gõ chữ tiếng việt: – Giáo viên thường chưa phân biệt được khi sử dụng phông chữ nào thuộc bảng mã nào. Do đó cần chỉ rõ và hướng dẫn GV:

6

Để gõ được Tiếng Việt, thường sử dụng kiểu gõ TEKEX, ngoài ra phải có sự tương thích giữa Bảng mã và Font chữ. Hiện nay có rất nhiều Bảng mã dùng để gõ tiếng Việt. Tuy nhiên thông dụng nhất vẫn là Bảng mã sau đây: * Bảng mã Unicode: Là loại Font chữ rất thông dụng hiện nay, và đang là Font chuẩn trên các trang Web tiếng Việt. Font chữ dành cho bảng mã này: Times new roman, Tahoma, Verdana,…..Để sử dụng bảng mã và phông chữ trên có thể sử dụng hai bộ gõ đó là: Bộ gõ Vietkey và bộ gõ Unikey (Hiện tại giáo viên trong nhà trường đang dùng bảng mã Unicode và dùng bộ gõ Unikey – Dùng máy chiếu hướng dẫn GV thực hành). – Các bước thực hiện: + Khởi động phần mềm Vietkey và Unikey chọn: – Kiểu gõ: TELEX – Bảng mã: Unicode hoặc TCVN3 – ABC – Nhấn Ok + Khi bắt đầu soạn thảo chọn phông chữ: Times New Roman hoặc .vntime… – Định dạng văn bản( Trình bày văn bản): GV thường hay quên thao tác này, không để ý và thường chỉnh sửa theo ý mình. Do đó khong đúng qui định và hay gặp phải một số lỗi như nhảy phông chữ, khi in ra không theo mong muốn… – Hướng dẫn GV cách chọn khổ giấy, hướng giấy, căn lề…(Dùng máy chiếu hướng dẫn GV).

7

– Hướng dẫn GV cách mặc định phông chữ, tránh trường hợp khi gõ văn bản bị nhảy phông. * Các bước thực hiện: + Khởi động Word: Chọn một trong 2 cách sau: – Cách 1: Chọn File/ page setup/ xuất hiện hộp thoại page setup… – Cách 2: Nháy đúp chuột trái vào thước nằm ngang bên trái…xuất hiện hộp thoại page setup… + Trong hộp thoại page setup chọn mục Margins để chọn cách căn lề: – Top: Lề trên

– Letf: Lề trái

– Bottom: Lề dưới

– Right: Lề phải

– Chọn Portrait: Chọn hướng giấy thẳng đứng – Chọn Landscape: Chọn hướng giấy nằm ngang – Chọn Ok + Trong hộp thoại page setup chọn mục Paper – Chọn khổ giấy A4 trong mục paper size – Chọn Default…/ chọn yes để mặc định – Chọn Ok – Kỹ năng tạo bảng: – Hướng dẫn GV cách tạo bảng đơn giản nhất( cách thêm, bớt, xoá, dòng- cột, cách ẩn cột khi làm giáo án). – Các bước thực hiện – Căn lề văn bản:

8

– Căn lề trái, phải, giữa, hai bên. Nhấn mạnh khi trình bày văn bản nên căn đều hai bên để tránh trường hợp chữ thụt ra, thụt vào. – Chèn tiêu đề trên, tiêu đề dưới, chèn số trang: – Hướng dẫn giáo viên thực hành trên máy chiếu. – Kỹ năng kẻ vẽ hình, gom nhóm hình vẽ: – GV gặp khó khăn nhất sau khi vẽ một số hình như: hình tròn, hình vuông, hình tam giác, hay vẽ đường thẳng là điền tên đỉnh, điểm, số cm…. – Hướng dẫn GV kẻ vẽ hình trên thanh công cụ Drawing, cách copy và dán(paste) hình giống nhau, thao tác giống nhau bằng tổ hợp phím “Ctrl + D”. Sau khi vẽ song hình cần gom nhóm hình vẽ để tránh trường hợp khi chỉnh sửa văn bản, hình vẽ bị mất và rời rạc. 3) Tạo tên File, thư mục riêng. – GV chỉ biết lưu tên(file) của mình vừa làm song theo các bước: Chọn vào File/ Save/ đặt tên trong mục File name/ save. Nhưng không hiểu được tên(file) mình vừa làm được để ở đâu trong máy tính. Rất khó khăn cho việc tìm kiếm để chỉnh sửa và quản lý.Vì vậy việc tạo một thư mục mới cho riêng cá nhân mình nhằm mục đích: Sắp xếp thông tin, dữ liệu trong máy tính một cách khoa học, có tổ chức, dễ tìm kiếm và quản lý là rất cần thiết. – Hướng dẫn GV thực hành trên máy chiếu.

* Cách trình bày giáo án trên word (Hiện tại giáo viên trong trường đang thực hiện trình bày giáo án như sau)

TUẦN…

9

Thứ … ngày … tháng …. năm 20… Môn học TÊN ĐỀ BÀI (Tiếp) I. Mục tiêu: – Kiến thức: – Kĩ năng: – Thái độ: II. Đồ dùng dạy học: – Giáo viên: III. Các hoạt động dạy học:

– Học sinh:

1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Dạy bài mới: * Hoạt động 1:

4. Củng cố- dặn dò: Tổng kết, nhận xét. Hướng dẫn HS chuẩn bị bài buổi học sau * Trong giáo án có chèn tiêu đề trên, tiêu đề dưới và đánh số trang theo yêu cầu của BGH. III. Kết luận – kiến nghị 1 Kết luận Việc sử dụng word để soạn giáo án của giáo viên là một phần quan trong trọng , là nền tảng, là bước đầu để “Ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và

10

giảng dạy”, đồng thời nó cũng là một trong những phương tiện đóng góp trong việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Thực hiện nhiệm vụ của năm học 2012-2013, trong đó có nhiệm vụ quan trọng là đẩy mạnh ” Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy”. Trường Tiểu học Yên Đồng 1 thực hiện nhiệm vụ này bước đầu đã thực hiện trang bị cho giáo viên những kiến thức cơ bản thực sự thiết thực để giáo viên dễ nắm bắt từ đó tự mọi cá nhân tự chủ trong công tác soạn giảng trên máy tính của mình. Ngoài ra việc giáo viên soạn giáo án trên máy tính còn là bước đà cho việc soạn giáo án điện tử giảng dạy trên đèn chiếu mà nhà trường bước đầu đang thực hiện và cũng là mục tiêu đạt được cho những năm học tiếp theo. Như vậy với kinh nghiệm “Một số kỹ năng hướng dẫn giáo viên soạn giáo án trên word” trong thời gian thực hiện với đội ngũ giáo viên trường tiểu học Yên Đồng 1 đến nay đã có nhiều chuyển biến tích cực và khả quan. 2. Xuất phát từ nhu cầu thực tế và những định hướng cho những năm học tiếp theo. Để thực hiện tốt việc Ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học tôi có một vài kiến nghị như sau: *Đối với giáo viên: Cần tích cực, chủ động hơn nữa trong việc nghiên cứu tìm tòi để nâng cao kiến thức- kỹ năng sử dụng máy tính của cá nhân mình. *Đối với Ban giám hiệu:

11

Đào Thị Luyến

12

13

Kỹ năng sống đầu tiên mà người Nhật dạy con trẻ chính là trải nghiệm cùng thiên nhiên để thích ứng với môi trường và học hỏi từ thế giới tự nhiên.

Ở Nhật không có SGK dạy riêng về kỹ năng sống, nhưng học sinh Nhật có một môn học Đạo đức ở trường cũng dạy những nội dung gần như bao hàm trong đó. Điều quan trọng hơn cả người Nhật quan niệm dạy kỹ năng sống cho trẻ không phải bắt đầu từ khi trẻ đi học, mà nó cần được dạy ngay từ khi trẻ mới sinh ra, và cha mẹ chính là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất để dạy trẻ những kỹ năng ấy.

Giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi là giai đoạn đặt nền móng, nên người Nhật vô cùng coi trọng giai đoạn này. Kỹ năng đầu tiên mà người Nhật dạy con trẻ chính là:

1. Trải nghiệm cùng thiên nhiên để thích ứng với môi trường và học hỏi từ thế giới tự nhiên

– Có lẽ nhiều người Việt Nam sẽ thắc mắc khi biết rằng ở Nhật trẻ mới 2 tháng tuổi đã được bế đi dạo để cảm nhận khí trời buổi sớm, hay trẻ tầm 3-4 tháng trở đi mà cha mẹ cứ để bé đầu trần, được mẹ địu dưới cái nóng bức, dưới cái rét mùa đông, dưới cái mưa nhẹ mà chẳng cần mũ.

Chỉ đơn giản vì làm như thế để cho trẻ tiếp xúc và làm quen với môi trường thiên nhiên ngay từ nhỏ giống như một cách giúp tăng sức đề kháng. Họ không ngại con sẽ bị ốm nếu làm như thế, họ hiểu có trải qua môi trường như thế thì con trẻ mới được tôi luyện dần dần mà thích ứng. Và kết quả là họ nuôi dưỡng được những đứa trẻ khỏe mạnh, rắn rỏi, rất ít ốm và luôn thích hoạt động ngoài trời.

– Khi trẻ lớn dần lên chút nữa là cho trẻ có nhiều cơ hội tiếp xúc gần gũi với thiên nhiên, quan sát nhiên nhiên để học hỏi. Để dạy trẻ biết trân trọng sự sống họ cho trẻ tập trồng hoa, trồng cây, nuôi thú hay hường xuyên dẫn đi các vùng ngoại ô để làm quen với động vật. Những dịp cuối tuần hay kỳ nghỉ họ cho trẻ đi câu cá, nghịch ở sông, bắt ve bắt bướm.

Rất nhiều nơi trên khắp nước Nhật đã tái sinh lại khu cánh đồng cho đom đóm hồi sinh lại (vì trong suốt thời kỳ kinh tế phát triển quá độ đã khiến môi trường bị hủy hoại dẫn đến loài đom đóm bị tận diệt, và đom đóm hồi sinh như một bằng chứng chứng tỏ môi trường sinh thái phát triển bền vững). Ngày nay cứ dịp tháng 5 đến tháng 7 trẻ em Nhật sẽ có dịp được thưởng thức màn đom đóm đầu mùa hạ như một trải nghiệm thật tuyệt vời cho tuổi thơ của các em.

– Cho tập luyện các môn thể thao ngoài trời dù nắng hay mưa hay tuyết để tôi rèn nghị lực cho bản thân, yêu thích thể thao và nâng cao sức khỏe.

– Gần đây rất nhiều các nhà giáo dục đã vận động trào lưu cho trẻ trải nghiệm với nông nghiệp thông qua việc tự trồng trọt và thu hoạch nông sản: trồng lúa – gặt lúa, trồng rau – thu hoạch rau mà không dùng phân hóa học. Đây là trải nhiệm tuyệt vời giúp trẻ cảm nhận được cảm giác hạnh phúc khi thu hoạch được thành quả do sức lao động mình bỏ ra, hiểu được sự vất vả của những người làm nông nghiệp để biết yêu quý thức ăn, coi trọng sức lao động của người khác. Đồng thời thông qua trải nghiệm ấy trẻ học hỏi được rất nhiều kỹ năng sống cho mình

2. Để trẻ tự do thể hiện ý chí của mình thay vì áp đặt

Cũng từ tầm 3 tuổi sẽ tích cực dạy trẻ giúp việc nhà phù hợp với khả năng. Bởi vì thông qua từng việc nhỏ ấy sẽ nuôi dưỡng cho trẻ sự tự tin, tinh thần tự chủ và yêu lao động, suy nghĩ tích cực, đồng thời trẻ sẽ học hỏi cho mình cách giải quyết vấn đề. Chính việc cho trẻ tự làm việc nhà, tôn trọng mong muốn của trẻ chính là cơ hội tuyệt vời rèn luyện kỹ năng sống tích cực cho trẻ.

3. Coi trọng việc giáo dục đạo đức trong gia đình, vun đắp kỹ năng giao tiếp với mọi người

Vì đó là năng lực quan trọng giúp trẻ hòa đồng trong mối quan hệ với mọi người ở trường cũng như ngoài xã hội. Coi trọng giá trị đạo đức đặc biệt là lòng trung thực, tinh thần chịu trách nhiệm, sự nhẫn nại (gaman). Để xây dựng những kỹ năng mềm ấy thì việc cha mẹ thể hiện nó cho trẻ học tập theo mỗi ngày mới là quan trọng.

Việc quan sát và không can thiệp vào cuộc cãi nhau của con khi chơi với bạn bè, để con học hỏi kỹ năng ứng xử, giải quyết mâu thuẫn cũng là một kỹ năng sống mà cha mẹ Nhật rất coi trọng. Cha mẹ sẽ không nhìn vào kết quả hành động của con để đánh giá, phán đoán mà sẽ nhìn vào mặt sau để đặt câu hỏi vì lí do gì con làm như thế, dù con có làm sai cũng tiếp nhận con trước cho con thấy mình là bờ vai tin cậy của con trước khi đưa ra lời khuyên bảo con.

Ngoài ra thói quen đọc ehon cho trẻ ngay từ khi 0 tuổi với những câu chuyện gần gũi, các bài học giàu tính nhân văn được lồng ghép khéo léo giúp bé hình thành nhân cách: đó tình yêu gia đình, trung thực, bao dung, biết quan tâm tới mọi người, lễ phép… Đạo đức của con trẻ chính là từ những việc làm của cha mẹ và mọi người xung quanh mà hình thành. Hoặc nó là những ấn tượng khó phai về một câu chuyện cảm động nào đó mà trẻ được đọc hay chứng kiến.

4. Kiên nhẫn để lắng nghe và trò chuyện cùng con khi con phản kháng

Đây là một kỹ năng quan trọng nhất mà người Nhật dùng nó để giao tiếp cùng con. Không chặn họng khi con đang nói, không gạt phăng đi phản đối hay quát mắng khi con vừa mới nói ra ý kiến của mình. Thay vào đó hãy học cách kiềm chế bằng cách im lặng trong 6 giây đầu tiên để kìm nén cơn giận, sau đó mở rộng cách nhìn nhận để thừa nhận mong muốn và chủ kiến của con trước khi đưa ra ý kiến phản đối hoặc lời khuyên của mình cho con.

Với cách giải quyết như thế đã giúp xua tan đi xung đột không đáng có giữa cha mẹ và con cái. Những người Nhật học được từ gia đình mình cách ứng xử như này nên ra ngoài xã hội họ cũng đối xử với nhau nhẹ nhàng như vậy, tạo nên nét ứng xử tinh tế của riêng họ.

5. Chơi cùng con

Tiếng Nhật có một cụm từ ikumen (chế từ ikemen nghĩa là handsome) để dành tặng cho những ông chồng đảm đang chia sẻ với vợ việc nhà, và chăm sóc con cái. Ngày nay hầu như đàn ông Nhật nào cũng giác ngộ điều cơ bản ấy, nên không hiếm cảnh người bố vừa địu, vừa dắt con đi học hay đi chơi. Và họ rất chịu khó chơi cùng con cái, nhất là những môn cần đến vận động như leo trèo, đẹp xe, chơi bóng. Chơi cùng con chính là một cơ hội tuyệt vời để cha mẹ dạy các kỹ năng mềm cho con.

Nếu như nhiều cha mẹ Việt Nam coi việc rèn luyện kỹ năng sống cho con là trách nhiệm của nhà trường, thì người Nhật coi nó là vai trò của cha mẹ rồi mới đến nhà trường.

Ngọc Phượng – Theo Tạp chí Kilala/ Afamily

Nguồn: Vietnamnet