Top 9 # Xem Nhiều Nhất Cách Giải Delta Mới Nhất 5/2023 # Top Like | Techcombanktower.com

Công Thức Tính Delta Phẩy – Cách Tính Delta Và Delta Phẩy Phương Trình Bậc 2

Toán học luôn phong phú và đa dạng với nhiều dạng toán từ đơn giản cho đến phức tạp đòi học chúng ta phải tư duy cũng như phải ghi nhớ các công thức để có thể áp dụng vào giải toán. Để cũng cố thêm cũng như giúp các bạn tìm kiếm công thức nhanh nhất khi cần hôm nay chúng tôi xin gửi tới bạn công thức tính delta và giải phương trình bậc 2 delta phẩy hay nhất. Mong rằng sẽ giúp ích được cho các bạn trong công cuộc học tập vất vả này.

Đang xem: Tính delta phẩy

Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau hệ thống lại Công thức tính đelta và đenlta phẩy giải phương trình bậc 2 cũng như hệ thống viet và một số bài tập để các bạn tự giải.

I . Phương trình bậc 2 là gì? Công thức nghiệm phương trình bậc 2?

Phương trình bậc 2 là phương trình có dạng:

ax2 + bx +c = 0

Trong đó: a ≠ 0 , a , b là hệ số, c là hằng số

Công thức nghiệm:Ta xét phương trình

ax2 + bx +c = 0

CÔNG THỨC TÍNH DELTA :

Δ = b2 – 4ac

Sẽ có 3 trường hợp:

+ Δ Phương trình vô nghiệm (vì đây là căn bậc 2)

Ví dụ: Cho phương trình x2 + 4x – 2 = 0 . Tìm nghiệm của phương trình bậc 2 trên

Trước hết tính detla Δ = b2 – 4ac = 4*4 – 4*2*1 = 8 .

X1 = (-4 – √8 ) / 2

X2 = (-4 + √8 ) / 2

CÔNG THỨC TÍNH DELTA PHẨY:

Δ’ = b’2 – ac

+ Δ’ Phương trình vô nghiệm (vì đây là căn bậc 2)

Công thức này được gọi là công thức nghiệm thu gọn

Ví dụ: Cho phương trình x² – 2(m+1)x + m² + m +1 = 0

a . Tìm các giá trị của m để phương trình có nghiệm

b . Trong trường hợp phương trình có nghiệm là x1, x2 hãy tính theo m :

x1+ x2 ; x1* x2 ; (x1)² +( x2)²

Đáp số:

b . x1 + x2 = 2(m +1)

x1 * x2 = m² + m – 1

(x1)² + (x2)² = (x1 + x2)² – 2 (x1* x2)

= 4m² + 8m +4 – 2m² – 2m + 2

= 2m² + 6m +6

Hệ thức Viet

Nếu ta có x1, x2 là nghiệm của phương trình: ax2 + bx +c = 0

thì: x1; x2: S = x1 + x2 = -b/a

P = x1 . x2 = c/a

II . Bài tập vận dụng công thức tính đelta và đental phẩy phương trình bậc 2

Bài 1: Cho phương trình

a) Chứng minh rằng phương trình luôn có nghiệm với mọi k.

b) Tìm k để phương trình có hai nghiệm cùng dấu. Khi đó hai nghiệm mang dấu gì?

c) Tìm k để phương trình có tổng hai nghiệm bằng 6. Tìm hai nghiệm đó.

Giải:

a) Phương trình đã cho là phương trình bậc hai.

Bài 2. Cho phương trình:

Bài 3: Gọi m và n là các nghiệm của phương trình

Hiển nhiên m, n đều khác -1 và -1 không thoản mãn phương trình (1).

Ta có:

Bài 4:

III . Bài tập tự giải vận dụng công thức tính đelta và đental phẩy phương trình bậc 2

Bài 1: Chứng minh rằng phương trình sau có nghiệm với mọi a ; b :

(a+1) x² – 2 (a + b)x + (b- 1) = 0

Bài 2: Giả sử phương trình bậc hai x² + ax + b + 1 = 0 có hai nghiệm dương. Chứng minh rằng a² + b² là một hợp số.

Bài 3: Cho phương trình (2m – 1)x² – 2(m + 4 )x +5m + 2 = 0 (m #½)

Tìm giá trị của m để phương trình có nghiệm.Khi phương trình có nghiệm x1, x2, hãy tính tổng S và tích P của hai nghiệm theo m.Tìm hệ thức giữa S và P sao cho trong hệ thức này không có m.

Bài 4: Cho phương trình x² – 6x + m = 0. Tính giá trị của m, biết rằng phương trình có hai nghiệm x1, x2 thỏa mãn điều kiện x1 – x2 = 4.

Bài 5: Cho phương trình bậc hai: 2x² + (2m – 1)x +m – 1 =0

Chứng minh rằng phương trình luôn luôn có nghiệm với mọi m.Xác định m để phương trình có nghiệm kép. Tìm nghiệm đó.Xác định m để phương trình có hai nghiệm phan biệt x1, x2 thỏa mãn -1Trong trường hợp phương trình có hai nghiệm phân biệt x1, x2, hãy lập một hệ thức giữa x1, x2 không có m.

Bài 6. Cho f(x) = x² – 2(m +2)x+ 6m +1

Chứng minh rằng pt f(x) = 0 luôn nghiệm với mọi m.Đặt x = t + 2; tình f(x) theo t. Từ đó tìm điều kiện của m để phương trình f(x) = 0 có hai nghiệm phân biệt lớn hơn 2.

Công Thức Tính Delta Và Delta Phẩy Phương Trình Bậc 2

Загрузка…

Загрузка…

Toán học luôn phong phú và đa dạng với nhiều dạng toán từ đơn giản cho đến phức tạp đòi học chúng ta phải tư duy cũng như phải ghi nhớ các công thức để có thể áp dụng vào giải toán. Để cũng cố thêm cũng như giúp các bạn tìm kiếm công thức nhanh nhất khi cần hôm nay chúng tôi xin gửi tới bạn công thức tính delta và giải phương trình  bậc 2 delta phẩy hay nhất. Mong rằng sẽ giúp ích được cho các bạn trong công cuộc học tập vất vả này.

Bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau hệ thống lại Công thức tính đelta và đenlta phẩy giải phương trình bậc 2 cũng như hệ thống viet và một số bài tập để các bạn tự giải.

I . Phương trình bậc 2 là gì? Công thức nghiệm phương trình bậc 2?

Phương trình bậc 2 là phương trình có dạng:

ax2 + bx +c = 0

Trong đó: a ≠ 0 , a , b là hệ số, c là hằng số

Công thức nghiệm:

Ta xét phương trình

ax2 + bx +c = 0

CÔNG THỨC TÍNH DELTA :

Δ = b2 – 4ac

Sẽ có 3 trường hợp:

Ví dụ: Cho phương trình x2 + 4x – 2 = 0 . Tìm nghiệm của phương trình bậc 2 trên

Trước hết tính detla Δ = b2 – 4ac = 4*4 – 4*2*1 = 8 .

X1 = (-4 – √8 ) / 2

X2 = (-4 + √8 ) / 2

CÔNG THỨC TÍNH DELTA PHẨY:

Δ’ = b’2 – ac

Công thức này được gọi là công thức nghiệm thu gọn

Ví dụ: Cho phương trình x² – 2(m+1)x + m² + m +1 = 0

a . Tìm các giá trị của m để phương trình có nghiệm

b . Trong trường hợp phương trình có nghiệm là x1, x2 hãy tính theo m :

x1+ x2 ;  x1* x2 ; (x1)² +( x2)²

Đáp số:

b . x1 + x2 = 2(m +1)

x1 * x2 = m² + m – 1

(x1)² + (x2)² = (x1 + x2)² – 2 (x1* x2)

= 4m² + 8m +4 – 2m² – 2m + 2

= 2m² + 6m +6

Hệ thức Viet

Nếu ta có x1, x2 là nghiệm của phương trình: ax2 + bx +c = 0

thì: x1; x2:        S = x1 + x2 = -b/a

P = x1 . x2 = c/a

II . Bài tập vận dụng công thức tính đelta và đental phẩy phương trình bậc 2

Bài 1: Cho phương trình

a) Chứng minh rằng phương trình luôn có nghiệm với mọi k.

b)  Tìm k để phương trình có hai nghiệm cùng dấu. Khi đó hai nghiệm mang dấu gì?

c)  Tìm k để phương trình có tổng hai nghiệm bằng 6. Tìm hai nghiệm đó.

Giải:

a) Phương trình đã cho là phương trình bậc hai.

Bài 2. Cho phương trình:

Bài 3: Gọi m và n là các nghiệm của phương trình

Hiển nhiên m, n đều khác -1 và -1 không thoản mãn phương trình (1).

Ta có:

Bài 4:

III . Bài tập tự giải vận dụng công thức tính đelta và đental phẩy phương trình bậc 2

Bài 1: Chứng minh rằng phương trình sau có nghiệm với mọi a ; b :

(a+1) x² – 2 (a + b)x + (b- 1) = 0

Bài 2:  Giả sử phương trình bậc hai x² + ax + b + 1 = 0 có hai nghiệm dương. Chứng minh rằng a² + b² là một hợp số.

Bài 3:  Cho phương trình (2m – 1)x² – 2(m + 4 )x +5m + 2 = 0 (m #½)

Tìm giá trị của m để phương trình có nghiệm.

Khi phương trình có nghiệm x1, x2, hãy tính tổng S và tích P của hai nghiệm theo m.

Tìm hệ thức giữa S và P sao cho trong hệ thức này không có m.

Bài 4: Cho phương trình x² – 6x + m = 0. Tính giá trị của m, biết rằng phương trình có hai nghiệm x1, x2 thỏa mãn điều kiện x1 – x2 = 4.

Bài 5: Cho phương trình bậc hai: 2x² + (2m – 1)x +m – 1 =0

Chứng minh rằng phương trình luôn luôn có nghiệm với mọi m.

Xác định m để phương trình có nghiệm kép. Tìm nghiệm đó.

Xác định m để phương trình có hai nghiệm phan biệt x1, x2 thỏa mãn -1<x1< x2<1

Trong trường hợp phương trình có hai nghiệm phân biệt x1, x2, hãy lập một hệ thức giữa x1, x2 không có m.

Bài 6. Cho f(x) = x² – 2(m +2)x+ 6m +1

Chứng minh rằng pt f(x) = 0 luôn nghiệm với mọi m.

Đặt x = t + 2; tình f(x) theo t. Từ đó tìm điều kiện của m để phương trình f(x) = 0 có hai nghiệm phân biệt lớn hơn 2.

Bài 7: Cho tam thức bậc hai f(x) = ax² + bx +c thỏa mãn điều kiện Ι f(x)Ι  =< 1 với mọi x ∈ { -1; 1 }. Tìm GTNN của biểu thức A= 4a² + 3b².

Bài 8: Cho phương trình (x²)² – 13 x² + m = 0. Tìm các giá trị của m để phương trình:

Có bốn nghiệm phân biệt.

Có ba nghiệm phân biệt.

Có hai nghiệm phân biệt.

Có một nghiệm

Vô nghiệm.

Trên  đây là bài viết giới thiệu về phương trình bậc 2 và công thức tính delta, đenlta phẩy và các bài tập áp dụng công thức đenlta để các bạn tham khảo và luyện tập.

Загрузка…

Khóa Học Lập Trình Plc Delta Online Miễn Phí

Mời các bạn cùng tham khảo khóa học lập trình plc delta online miễn phí để có thể tự lập trình được một số dòng plc của hãng Delta.

Chuẩn bị cho khóa học lập trình plc delta online miễn phí

Đầu tiên để chuẩn bị cho khóa học lập trình plc delta online miễn phí thì các bạn phải sắp xếp quỹ thời gian cần thiết để đọc những bài viết và thực hành trên thiết bị. Bạn nên xếp lịch cố định mỗi tuần vài lần để kiến thức có thể được tích lũy dần theo thời gian. Thường thì 1 tuần các bạn nên dành ra khoảng 3 buổi là vừa, những bạn vừa mới làm quen với plc không nên học liên tục sẽ gặp nhiều khó khăn vì có nhiều kiến thức mới khiến cho bạn dễ nản lòng.

Thứ hai là các bạn cần phải có máy tính để cài đặt phần mềm lập trình cho plc delta. Yêu cầu cấu hình máy tính để cài phần mềm viết code cho plc delta không quá cao, tuy nhiên thì bạn nên đầu tư máy bàn hoặc laptop có cấu hình i5 hoặc i7 kèm ram từ 8gb và ô sdd để máy có tốc độ nhanh giúp thao tác mượt mà hơn. Đối với một số bạn sử dụng máy tính cấu hình thấp hơn vẫn có thể kết nối với plc delta bình thường tuy nhiên có những lúc sẽ gặp tình trạng bị giật lag hay đơ máy.

Thứ ba là bạn cần phải có thiết bị thật để thực hiện việc đổ chương trình và thực hiện lập trình trên plc để có dễ hiểu hơn nguyên lý làm việc của plc. Trong khóa học này mình sẽ lựa chọn thiết bị là plc delta dòng dvp-ss2 vì dòng này có nhiều tính năng cơ bản và mở rộng như truyền thông, phát xung, đọc xung tốc độ cao đầy đủ mà lại có giá thành rất phải chăng chỉ khoảng dưới 2tr nên sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời để bạn có thể thực hành trên thiết bị phần cứng thật.

Thứ 4 cũng là yếu tố quan trọng nhất khi tham khảo khóa học lập trình plc delta online miễn phí này đó chính là bạn phải có quyết tâm và mục tiêu rõ ràng trước khi theo dõi bài viết của khóa học. Bởi vì nếu không có mục tiêu và sự quyết tâm khi gặp khó khăn bởi kiến thức mới hoặc có những chỗ chưa hiểu hay viết chương trình bị lỗi hoài không chạy được có thể khiến cho bạn dễ nản lòng và bỏ dở không học lập trình plc delta được nữa.

=? Tốt nhất là bạn nên lên ý tưởng về một loại máy hay một thiết bị sau khi tham khảo xong khóa học lập trình plc delta này thì vận dụng để lập trình cho máy đó thì sẽ giúp cho kiến thức lập trình plc delta của bạn được củng cố vững chắc hơn.

Học lập trình plc delta online miễn phí như thế nào ?

Bởi vì khóa học lập trình plc delta là online và hoàn toàn miễn phí nên các bạn có thể theo dõi bất kỳ lúc nào rãnh. Nên chia sẻ thêm cho bạn bè trong lớp, đồng nghiệp trong cơ quan, công ty, xí nghiệp để cùng theo học, lúc đó sẽ giúp ta có thể học hỏi qua lại hoặc share thiết bị plc thật với nhau để giảm bớt chi phí đầu tư cho thiết bị plc dùng để thực hành.

Lưu ý khi tham gia khóa học lập trình plc delta online miễn phí

Quá trình biên soạn khóa học lập trình plc delta online miễn phí này cũng không thể tránh khỏi một số sai xót trong kiến thức hoặc ví dụ thực hành, nếu phát hiện điều gì chưa đúng thì các bạn phản hồi qua email hoặc zalo theo địa chỉ liên hệ của website giúp mình, để đội ngủ biên soạn nhanh chóng sửa chữa lại nội dung.

Nội dung chi tiết khóa học plc delta online miễn phí

Bài 1: Tìm hiểu tổng quan cơ bản về plc delta

Bài 2: Link download tải phần mềm lập trình plc delta

Bài 3: Hướng dẫn đấu nguồn dây tín hiệu vào ra plc delta

Bài 4: Cách upload download reset chương trình plc delta

Bài 5: Tìm hiểu về vùng nhớ bit thanh ghi dữ liệu trên plc delta

Bài 6: Vùng nhớ thanh ghi bit đặc biệt trên plc delta

Bài 7: Vòng quét và thứ tự lệnh thực thi trên plc delta

Bài 8: Lệnh lập trình cơ bản trên plc delta

Bài 9: Lệnh lập trình timer định thời trên plc delta

Bài 10: Lệnh lập trình counter bộ đếm trên plc delta

Bài 11: Bộ đếm xung tốc độ cao trên plc delta

Bài 12: Đọc encoder bằng bộ đếm xung tốc độ cao trên plc delta

Bài 13: Lệnh phát xung tốc độ cao trên plc delta

Bài 14: Lập trình điều khiển vị trí động cơ servo trên plc delta

Bài 15: Lập trình điều khiển thuật toán PID trên plc delta

Bài 16: Lệnh di chuyển sao chép thanh ghi dữ liệu trên plc delta

Bài 17: Lệnh tính toán số học trên plc delta

Bài 18: Tìm hiểu về lệnh so sánh trên plc delta

Bài 19: Tổng hợp danh sách tập lệnh lập trình trên plc delta

Bài 20: Hướng dẫn kết nối HMI với plc delta

Hy vọng những bài viết của khóa học này giúp ích được cho quá trình học plc delta của các bạn.

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Hướng Dẫn Học Sinh Khá Giỏi Lớp 9 Giải Nhanh Một Số Bài Toán Bằng Biệt Thức Delta

thầntất cả vì tương lai conem, sẵn sàng chịu khó, chịukhổnuôi conhọc tập nên

người, đã trở thành truyền thống,tập quáncủa dântộc.Tinh thần đó đãtạo nên

những nguồnlực tinh thầnvật chất, cùng nhànước giải quyết mâu thuẩn giữa

quy mô và điều kiện phát triển giáodục.

Đặc biệt trong giai đoạn phát triển khoahọckỹ thuật công nghệ hiện nay,

trình độ tri thứccủa con ngườitừngbước phát triển rõrệt. Nhằm đáp ứng nhu

cầuhọc tập của mọi người dân bằngmọi nguồnlực là phù hợp với nguyện vọng,

với truyền thống hiếuhọccủa nhân dân. Vì thế trongdạyhọc người giáo viên

cần phát triển ởhọc sinh những nănglực trí tuệ, phát huy tính tíchcực sángtạo,

biết nhìn nhậnvấn đề ởtừng góc độ khác nhau. Tìm tòi những cáicũ trong cái

mới, cáimới trong cáicũ để đi đếnkiến thứcmới. Để phát huy tínhtíchcựccủa

học sinh người giáo viên phải đặthọc sinh vào những tình huống cóvấn đềtạo

cho các em những tháchthứctrước những vấn đềmới.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ: I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Nhân dân ta có truyền thống hiếu học, có ý chí học tập vươn lên. Tinh thần tất cả vì tương lai con em, sẵn sàng chịu khó, chịu khổ nuôi con học tập nên người, đã trở thành truyền thống, tập quán của dân tộc.Tinh thần đó đã tạo nên những nguồn lực tinh thần vật chất, cùng nhà nước giải quyết mâu thuẩn giữa quy mô và điều kiện phát triển giáo dục. Đặc biệt trong giai đoạn phát triển khoa học kỹ thuật công nghệ hiện nay, trình độ tri thức của con người từng bước phát triển rõ rệt. Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của mọi người dân bằng mọi nguồn lực là phù hợp với nguyện vọng, với truyền thống hiếu học của nhân dân. Vì thế trong dạy học người giáo viên cần phát triển ở học sinh những năng lực trí tuệ, phát huy tính tích cực sáng tạo, biết nhìn nhận vấn đề ở từng góc độ khác nhau. Tìm tòi những cái cũ trong cái mới, cái mới trong cái cũ để đi đến kiến thức mới. Để phát huy tính tích cực của học sinh người giáo viên phải đặt học sinh vào những tình huống có vấn đề tạo cho các em những thách thức trước những vấn đề mới. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: thức bậc hai có dạng : - Giải phương trình và hệ phương trình có nhiều ẩn số. - Giải phương trình nghiệm nguyên. - Chứng minh bất đẳng thức. - Giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất, miền giá trị hàm số . Đây là một nội dung khó đối với chương trình toán 9. Khi giải bài tập dạng này học sinh gặp rất nhiều vướng mắc dẫn đến không hứng thú, bởi vì các em chưa tìm ra được phương pháp thích hợp. Mặt khác công cụ giải các bài tập dạng trên còn nhiều hạn chế. Không vì thế mà giáo viên xem nhẹ khi dạy các bài tập dạng này mà giáo viên cần phải bắt đầu từ đâu, dẫn dắt như thế nào để các em không ngại. Chính vì vậy giáo viên cần đưa các em từ những bài toán đơn giản đến phức tạp bằng một hệ thống câu hỏi thích hợp. Trong quá trình giảng dạy tôi đã tìm ra, ứng dụng của biệt thức đen ta "D". Nó chiếm một vị trí rất quan trọng khi giải những bài tập dạng này. Vận dụng biệt thức đen ta, ta tìm ra kết quả bài toán nhanh chóng. Mặt khác còn giúp học sinh có sự hứng thú khi giải toán. Chính vì vậy tôi viết kinh nghiệm "Hướng dẫn học sinh khá giỏi lớp 9 giải nhanh một số bài toán bằng biệt thức đen ta". Rất mong được bạn đọc tham khảo góp ý. này. So tôi chỉ đưa ra một số bài tập điển hình. Tôi nghĩ trong quá trình giảng dạy vận dụng biệt thức đen ta thì chất lượng học sinh sẽ tốt hơn rất nhiều. B. NỘI DUNG Cơ sở xuất phát từ bài toán gốc: Cho phương trình: ax2 + bx + c = 0 (a ¹ 0) (1) Phương trình (1) có nghiệm khi D = b2 - 4ac ³ 0 (Hoặc D/ = b/2 - ac ³ 0). PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 1 Bây giờ ta sẽ giải các bài tập phức tạp bằng cách sử dụng biệt thức đen ta. Chuyên đề 1 : GIẢI PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH NHIỀU ẨN SỐ. Để giải bài toán này học sinh thường phân tích vế trái thành nhân tử hoặc đưa vế trái thành tổng các bình phương còn vế phải bằng 0, hay bằng phương pháp loại trừ Các phương pháp này học sinh biến đổi thường gặp nhiều khó khăn dẫn đến bài toán bế tắc. Nhưng sử dụng biệt thức đen ta thì việc giải bài toán trở nên dễ dàng. Ta xét các bài toán: Bài tập 1: Giải phương trình 5y2 - 6xy + 2x2 + 2x - 2y + 1 = 0 (1) GV hỏi: H- Em hãy nêu cách giải bài toán trên ? HS: Ta phân tích vế trái thành tổng các bình phương. (1) (x - y + 1)2 + ( x - 2y)2 = 0 + Phương pháp này mất nhiều thời gian ta rất tốn công để nhầm, ghép các số hạng sao cho trở thành bình phương một tổng. H: Nhằm khắc phục khó khăn em hãy tìm hướng đi để giải bài toán tiết kiệm được nhiều công sức. GV dẫn dắt: Em hãy đưa phương trình trên về dạng phương trình bậc hai ẩn là y. Tìm điều kiện phương trình đó có nghiệm (1) 5y2 - 2 (3x + 1) y + 2x2 + 2x + 1 = 0 (2) D/ = (3x + 1)2 - 5(2x2 + 2x + 1) = -(x + 2)2 £ 0 (2) có nghiệm x + 2 = 0 x = -2 Vậy nghiệm của phương trình trên là x = -2, y = -1 H: Để giải bài toán (1) ta còn cách nào nữa? Ta biến đổi (1) về dạng phương trình bậc 2 một ẩn với ẩn là x. GV nhấn mạnh: Ta đã sử dụng công cụ biệt thức đen ta để giải phương trình trên. Ta xét bài toán 2. Bài toán 2: Giải hệ phương trình x2 + 4y2 + x - 4xy - 2y - 2 = 0 (1) 4x2 + 4xy + y2 - 2x - y - 56 = 0 (2) Giải: Xét phương trình (1), ta đưa phương trình (1) về dạng phương trình bậc hai với ẩn là x. x2 + x(1 - 4y) + 4y2 - 2y - 2 = 0 D = (1 - 4y)2 - 4(4y2 - 2y - 2) = 9 x1 = 2y - 2 x2 = 2y + 1 Tương tự ta đưa PT (2) về dạng phương trình bậc hai với ẩn là x. 4x2 + 4xy + y2 - 2x - y - 56 = 0. 4x2 + 2 (2y - 1) x + y2 - y - 56 = 0. D/ = (2y - 1)2 - 4 (y2 - y - 56) PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 2 = 4y2 - 4y + 1 - 4y2 + 4y + 224 = 225 = 152. 7 4 142 -- = -- yy ; x4 = 2 8 4 216 4 1521 yyy - = - = +- Để (x ; y) là nghiệm của hệ thì: x1 = x3. x1 = x4. x2 = x3. x2 = x4 Giải ra ta có nghiệm của hệ là: (2,8 ; 2,4) ; (-3,2 ; - 0,6) ; (3,4 ; 1,2) ; (-2,6 ; - 1,8). Một số bài tập tương tự: Giải các phương trình và hệ phương trình sau: a. x2 + 2y2 - 2xy + 2y - 4x + 5 = 0. b. x2 - 4xy + 5y2 - 2y + 1 = 0 c. x2 - 4xy + y2 = 1 y2 - 3xy = 4. d. x + y + z = 3 x2 + y2 + z2 = 1. Xuất phát từ bài toán 2 ta đặt ra bài toán mới. Bài toán 3: Tìm nghiệm nguyên của hệ phương trình. x2 + 4y2 + x - 4xy - 2y - 2 = 0. x2 + 2y2 + 2xy - 4y - 2x + 2 = 0. H. Để giải bài toán 3 ta làm thế nào ? HS: Ta giải tương tự như bài toán 2. x = 1 ; y = 0 hoặc x = 0 ; y = 1 là nghiệm nguyên của hệ phương trình đã cho. + Tiếp tục khám phá ta thấy biệt thức D còn có ứng dụng để giải phương trình nghiệm nguyên. Chuyên đề 2: PHƯƠNG TRÌNH NGHIỆM NGUYÊN Ta viết phương trình f (x ; y ) = 0 dưới dạng phương trình bậc 2 với ẩn x khi đó y ; là tham số. Để phương trình có nghiệm nguyên thì ta cần điều kiện: D ³ 0 D = A2 (A Î N) Bài toán 4: Tìm nghiệm nguyên của phương trình. 2x2 + xy + y2 - 4 = 0 (1). Học sinh giải bài toán này giống như bài toán 1. Để phương trình (1) có nghiệm thì: D = y2 - 8 (y2 - 4). = - 7y2 + 32 ³ 0. Với y = -2 thay vào (1) ta được 2x2 - 2x = 0. PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 3 2 3 (loại). 2 3- (loại). Đáp số: (0 ; -2); (1 ; -2); (-1 ; - 1) ; (1 ; 1); (0 ; 2) là các nghiệm nguyên của phương trình (1) Bài toán 5: Tìm các nghiệm nguyên của phương trình: x2 + 2x - 4y2 + 9 = 0 (1) Học sinh giải giống bài toán 4. Để pt (1) có nghiệm thì: D/ = 1 + 4y2 - 9 = 4(y2 - 2) ³ 0 Đến đây học sinh thấy bế tắc không đưa ra được kết quả. GV hướng dẫn: Để phương trình có nghiệm nguyên ngoài điều kiện D/ ³ 0 ta cần thêm điều kiện nào nữa? (HS: Để phương trình (1) có nghiệm nguyên, thì điều kiện cần D/ là số chính phương). D/ = 4y2 - 8 = k2 Vì 2y - k; 2y + k có cùng tính chẵn, lẻ 2 3 (loại) 2y + k = - 4 k = 1 2 3- (loại) 2y + k = - 4 k = - 1 Vậy phương trình không có nghiệm nguyên Từ các bài toán trên ta thấy được vai trò của biệt thức D vô cùng quan trọng. Khi giải các em phải xem xét mọi tình huống xảy ra, cần vận dụng kiến thức một cách linh hoạt. Một số bài tập tương tự. Tìm nghiệm nguyên của các pt sau: 1. 4xy - y + 4x - 2 = 9x2 2. x2y2 - y2 - 2y + 1 = 0 3. y2 - 2xy + 5x2 = x + 1 4. (x + y + 1)2 = 3 (x2 + y2 + 1) * Trở lại với bài toán 1 5y2 - 6xy + 2x2 + 2x - 2y + 1 = 0 (1) PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 4 Bây giờ ta thay hạng tử tự do (số 1) ở pt (1) bởi (số 2) thì được bài toán mới. Bài toán 6: Giải phương trình 5y2 - 6xy + 2x2 + 2x - 2y + 2 = 0 (2) HS giải tương tự bài toán 1 Biến đổi pt (2) về dạng phương trình bậc hai với ẩn y. 5y2 - 2(3x + 1) y + 2x2 + 2x + 2 = 0 (2/) D/ = (3x + 1)2 - 5 (2x2 + 2x + 2) = 9x2 + 6x + 1 - 10x2 - 10x - 10 = = -x2 - 4x - 9 = -x2 - 4x - 4 - 5 = - (x+2)2 - 5 < 0. Vì D/ pt (2/) vô nghiệm Vậy pt (2/) vô nghiệm GV: Cho tam thức bậc hai f(x) = ax2 + bx + c (a¹0) Em có nhận xét gì về giá trị của f(x)? Vậy khi D £ 0 (hoặc D/ £ 0 ) a< 0, em có nhận xét gì về giá trị của f(x) HS: f(x) £ 0 xét bài toán mới. Bài toán 7: Chứng minh bất đẳng thức Vận dụng kết quả bài toán 6 học sinh dễ dàng giải bài toán 7. Đặt f(y) = 5y2 - 6xy + 2x2 + 2x - 2y + 2 Qua bài toán 7 ta thấy biệt thức "D" lại có vai trò quan trọng trong việc chứng minh bất đẳng thức Chuyên đề 3: CHỨNG MINH BẤT ĐẲNG THỨC Giáo viên nhấn mạnh: Cho tam thức bậc 2 f(x) = ax2 + bx + c (a ¹ 0) a xf )( = x2 + a b x + a c = (x + a b 2 )2 - 2 2 4 4 a acb - = (x + a b 2 )2 - 24a D Nếu D < 0 thì a a xf )( = (x + a b 2 )2 ³ 0 a b 2 - ) a xf )( = (x - x1) (x - x2) (giả sử x1 f(x) trái dấu với a nếu x1 < x < x2 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 5 f(x) cùng dấu với a nếu x x2 Vận dụng kiến thức đó ta giải các bài toán sau: Bài toán 8: Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh của một tam giác Chứng minh rằng: 2a2 + b2 + c2 - 2a (b + c) ³ 0 Dấu "=" xảy ra khi nào? Khi đó tam giác ABC có đặc điểm gì? Hướng giải: Ngoài những cách giải thông thường ở lớp 8 ta còn có cách giải nào nữa? (Học sinh: Ta có thể chứng minh bằng công cụ biệt thức đen ta) Nếu chọn a làm ẩn ta có bất phương trình bậc 2 dạng 2a2 - 2(b + c)a + b2 + c2 ³ 0 Ta có D/ = b2 + 2bc + c2 - 2 (b2 + c2) = - (b - c)2 £ 0 Nếu D/ = 0 - (b - c )2 = 0 b = c thì tam thức bậc 2 f(a) có nghiệm f(a) = 2a2 - 2( b + c) a + b2 + c2 ³ 0 với mọi a, b, c Dấu đẳng thức xảy ra a = b = c * Biệt thức D có rất nhiều ứng dụng trong toán học. Nó chiếm một vị trí quan trọng trong giải toán. Còn chờ gì nữa dùng biệt "D" chúng ta đã có thể giải được các bài toán là đề thi tuyển sinh vào các trường Đại học, Cao đẳng rồi đấy. Bài toán 9: Chứng minh bất đẳng thức x2 +5y2 + 2z2 - 4xy - 2yz - 2z + 1 ³ 0 với mọi x, y, z (Đề thi ĐHBK - 1998) Với kiến thức đã có sẵn học sinh không thấy bất ngờ trước bài toán 9, và học sinh giải bài toán này một cách đơn giản. GV: H: Để giải bài toán này ta làm như thế nào ? HS: Ta đưa vế trái về dạng tam thức bậc hai với ẩn là x. f(x) = x2 - 4xy + 5y2 + 2z2 - 2yz - 2z + 1 D/ = 4y2 - 5y2 - 2z2 + 2yz + 2z - 1 = - (y - z)2 - ( z - 1)2 £ 0 f(x) ³ 0 với mọi x, y, z (điều phải chứng minh) (GV: Ta có thể giải bài toán này theo nhiều cách khác nhau). Đến đây giáo viên đã kích thích sự hứng thú say mê của học sinh: học sinh có nhu cầu giải các bài toán với mức độ khó hơn. Ta xét bài toán sau: Bài toán 10: Cho đẳng thức x2 - x + y2 - y = xy (1) Chứng minh rằng (y-1)2 £ 3 4 ; (x - 1)2 £ 3 4 (Có thể học sinh cho rằng bài toán này rất lạ chắc khi giải sẽ gặp nhiều khó khăn lắm đây) GV dẫn dắt: Biến đổi bài toán 10 về dạng quen thuộc Hướng dẫn học sinh đưa đẳng thức (1) về dạng phương trình bậc 2 đối với ẩn x. x2 - (y + 1) x + (y2 - y ) = 0 (2) D = (y + 1)2 - 4 (y2 - y) = -3y2 + 6y + 1 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 6 Để pt (2) có nghiệm ta phải có D ³ 0 tức là 3y2 - 6y - 1 £ 0 3y2 - 6y + 3 £ 4 3(y - 1)2 £ 4 (y - 1)2 £ 3 4 GV: H: Em có nhận xét gì về vai trò của x và y trong đẳng thức (1) HS: Vai trò của x, y như sau: Vậy ta có điều gì ?. HS: (x - 1)2 £ 3 4 Các bài tập tương tự 1. Chứng minh bất đẳng thức a. 2 4 a + b2 + c2 ³ ab - ac + 2bc 2. Cho a, b, c là các số thuộc đoạn [-1; 2] thoả mãn a + b + c = 0 Chứng minh: a2 + b2 + c2 £ 6 (Đề thi: HSG TP HCM 12-12-1997) 3. Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh của một tam giác . Chứng minh a. a2 + b2 + c2 < 2 (ab + bc + ca) b. a2 + b2 + c2 ³ ab + bc + ca (Đề thi vào 10 Lê Hồng Phong) * Nhận xét: Từ bài toán 9 ta khai thác và đặt ra bài toán mới Bài toán 11: Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức A = x2 + 5y2 + 2z2 - 4xy - 2yz - 2z + 1 Từ các bước giải của bài toán 9, học sinh đễàng tìm ra kết quả của bài 11. Từ kết quả bài 9 min A = 0 x = 2 y = z = 1 Từ bài toán 11 ta đặt ra bài toán mới khá thú vị như sau: Bài toán 12: Tìm giá trị lớn nhất của: B = 12 +x x Học sinh giải tương tự như bài 11 và dễ dàng tìm ra kết quả cho bài toán 12. * Như vậy càng khám phá ta lại thấy được biệt thức "đen ta" còn có ứng dụng để giải các bài toán tìm GTLN, CTNN, tìm miền giá trị của hàm số. Chuyên đề 4: TÌM GTLN, GTNN, TÌM MIỀN GIÁ TRỊ CỦA HÀM SỐ . Phương pháp chung để giải. - Giả sử cho trước hàm số: y = f (x) ta xét phương trình. f (x) = a. Phương trình này có nghiệm khi a thuộc miền giá trị của hàm số. Như vậy ta đã chuyển bài toán về dạng tam thức bậc hai, và công cụ để giải chính lại là biệt thức "D". PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 7 Bài toán 13: Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của A = 1 1 2 2 ++ +- xx xx GV: H. Để chuyển bài toán trên về dạng đơn giản ta làm thế nào ? HS: Ta đặt 1 1 2 2 ++ +- xx xx = a (1). Biểu thức A nhận giá trị: a khi nào ? HS: Biểu thức A nhận giá trị a khi phương trình ẩn x có nghiệm. Do x2 + x + 1 ¹ 0 nên (1) ax2 + ax + a = x2 - x + 1. (a - 1) x2 + (a + 1) x + (a - 1) = 0 (2). Trường hợp 1: Nếu a = 1 thì (2) có nghiệm x = 0. Trường hợp 2: Nếu a ¹ 1 thì để (2) có nghiệm, điều kiện cần và đủ là D ³ 0 tức là. (a + 1)2 - 4 (a - 1)2 ³ 0. (a + 1 + 2a -2) (a + 1 - 2a + 2) ³ 0. (3a - 1) (a - 3) £ 0 3 1 £ a £ 3 (a ¹ 1). Với a = 3 1 hoặc = 3 thì x = -1. Kết luận: Gộp cả hai trường hợp a và 2 ta có. min A = 3 1 khi và chỉ khi x = 1. max A = 3 khi và chỉ khi x = - 1. GV: Giới thiệu với học sinh phương pháp giải như bài toán trên là phương pháp tìm miền giá trị của hàm số. Đoạn 3; 3 1 là tập giá trị của hàm số. y = 1 1 2 2 ++ +- xx xx * Qua bài toán 13, giáo viên nhấn mạnh khắc sâu phương pháp giải. Muốn sử dụng biệt thức đen ta làm công cụ ta cần chuyển bài toán về dạng liên quan đến tam thức bậc hai. Xét tiếp bài toán sau: Bài toán 14: Tìm miền giá trị của hàm số. A = 12 +x x (Được sự hướng dẫn giới thiệu của giáo viên, học sinh sẽ không bị bất ngờ trước bài toán này). Giáo viên dẫn dắt học sinh. Vận dụng điều kiện có nghiệm của phương trình f (x) = a, bài toán được phát triển dưới dạng sau. Với giá trị nào của a thì phương trình. 12 +x x = a (*) có nghiệm. Tiếp theo giáo viên hướng dẫn học sinh chuyển phương trình (1) về dạng. Do x 2 - x + 1 ¹ 0 (*) ax2 - x + a = 0 (1). Đến đây thì công việc trở nên quá đơn giản. PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 8 + Nếu a = 0 thì (1) có nghiệm x = 0. + Nếu a ¹ 0 ta xét phương trình bậc 2 với ẩn là x. D = 1 - 4a2 = (1 - 2a) (1 + 2a). Để (1) có nghiệm ta phải có D ³ 0. 2 1- £ A £ 2 1 2 1- £ A £ 2 1 * Qua bài toán này giáo viên dẫn dắt học sinh đưa đến bài toán mới. Bài toán 15: Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của A = 12 +x x Từ bài toán 14 học sinh dễ dàng tìm ra kết quả bài toán. 2 1 tại x = 1. Min A = 2 1 - tại x = -1. Từ bài tập 14 ta có thể phát biểu bài toán dưới dạng. Bài toán 16: Chứng minh rằng. 2 1 - £ 12 +x x £ 2 1 (Học sinh giải tương tự như bài 14). Bài tập tương tự. 1. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của . a. A= 1 542 2 2 + ++ x xx b. B = 22 22 2 2 ++ +- xx xx c. C = 22 22 yxyx yxyx ++ +- 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số. y = (x + 2) (x + 3) (x + 4) (x + 5) - 7. C. KẾT LUẬN. Kinh nghiệm trên chỉ đưa ra một phương pháp trong giải toán. Song với phương pháp đó đã phát huy được tính tích cực sáng tạo của học sinh. Bởi trong quá trình giảng dạy tôi, đã áp dụng phương pháp này và kết quả rất tốt, số học sinh khá giỏi ngày càng nhiều. Không những thế áp dụng phương pháp này còn nâng cao được chất lượng đại trà của môn toán. Kiến nghị đề xuất: Để kinh nghiệm trên được áp dụng rộng rãi, trong quá trình dạy học. Tôi tha thiết kính mong thầy cô cùng bạn đọc góp ý để đề tài ngày một hoàn thiện hơn. PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 9 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version