Cập nhật nội dung chi tiết về Giáo Án Ngữ Văn Lớp 10 Tiết 37 Đọc Văn: Tỏ Lòng mới nhất trên website Techcombanktower.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Ngày soạn: 10/11/2009 Tiết 37: Đọc văn: tỏ lòng – Phạm Ngũ Lão - A. Mục tiêu bài học: Giúp Hs: – Cảm nhận được vẻ đẹp của con người và thời đại nhà Trần, thế kỉ XIII qua hình tượng trang nam nhi với lí tưởng và nhân cách lớn lao, sức mạnh và khí thế hào hùng- hào khí Đông A. – Sự nghiệp công danh của cá nhân thống nhất với sự nghiệp chung, sự nghiệp cứu nước, cứu dân. – Nghệ thuật thơ: hàm súc, xây dựng hình tượng nhân vật trữ tình lớn lao, mang tầm vóc sử thi. – Có ý thức về bản thân, rèn ý chí, biết ước mơ và nỗ lực hết mình để thực hiện ước mơ đó để hoàn thiện bản thân. B. Sự chuẩn bị của thầy và trò: – Sgk, sgv. – Một số tài liệu tham khảo. – Hs soạn bài theo các câu hỏi trong sgk. – Gv soạn thiết kế dạy- học. C. Cách thức tiến hành: D. Tiến trình dạy- học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Nêu khái niệm và các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài mới: Nội dung chủ đạo của VHTĐVN giai đoạn từ thế kỉ X-XIV là nội dung yêu nước với âm hưởng hào hùng. Âm hưởng đó được thể hiện rõ trong những tác phẩm VH đời Trần. Hào khí Đông A cuộn trào trong lời Hịch tướng sĩ vang dậy núi sông của Trần Hưng Đạo, khúc khải hoàn ca đại thắng Phò giá về kinh của Trần Quang Khải, áng văn vô tiền khoáng hậu Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu,… và cả trong lời Tỏ lòng của kẻ làm trai thời loạn- Phạm Ngũ Lão. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nỗi lòng của bậc võ tướng toàn tài, người con của làng Phù ủng ấy. Hoạt động của gv và hs Yêu cầu cần đạt Yêu cầu Hs đọc phần tiểu dẫn. Hs đọc. ? Phần tiểu dẫn trình bày nội dung gì? Nêu các ý chính của nó? Hs trả lời. Gv kể cho hs câu chuyện Phạm Ngũ Lão đan sọt giữa đường, mải nghĩ cách đánh giặc mà ko hề biết Trần Quốc Tuấn đi qua, cho quân lính đâm vào đùi mà ko hề nhúc nhích… Yêu cầu hs đọc VB. Hướng dẫn giọng đọc: chậm rãi, tự tin, tâm huyết, mạnh mẽ, hào sảng. – Nêu nhận xét về thể thơ và bố cục của tác phẩm? Hs có thể đưa ra 2 cách phân chia bố cục: + 4 phần: khai- thừa- chuyển- hợp. + 2 phần: 2 câu đầu (tiền giải) và hai câu sau (hậu giải). Gv hướng hs đến cách 2- cách phân tích thơ tứ tuyệt của Kim Thánh Thán: phần tiền giải- thường nêu sự việc, câu chuyện, cảnh vật; phần hậu giải- thường là cảm nghĩ xủa tác giả. ? So với nguyên tác (qua bản phiên âm và dịch nghĩa), em hãy so sánh nghĩa của từ “hoành sóc” với “múa giáo”, “khí thôn ngưu” với “nuốt trôi trâu”? Các cách dịch đó đạt và chưa đạt ở điểm nào? Hs trả lời. ? Vẻ đẹp của con người thời Trần cũng chính là chân dung tự họa của tác giả được thể hiện ntn ở câu1? Hs trả lời. ? “Ba quân” là gì? Vẻ đẹp của quân đội nhà Trần được biểu hiện qua biện pháp nghệ thuật, cách nhìn ntn của tác giả? Hs trả lời. Gv giải thích k/n: “công danh trái”- nợ công danh ” Công danh được coi là món nợ với cuộc đời mà những trang nam nhi thời PK phải trả. Trả xong nợ công danh có nghĩa là đã hoàn thành nghĩa vụ với đời, với dân, với nước, để lại tiếng thơm được mọi người ngợi ca… – Nêu một số câu ca dao, câu thơ của các nhà thơ trung đại nói về chí làm trai: “Làm trai…đoài yên”(ca dao), “ Chí…hồng mao”(Chinh phụ ngâm), “Đã…núi sông”(Đi thi tự vịnh),… Gv nêu vấn đề: Canh cánh bên lòng quyết tâm trả món nợ công danh, thực hiện lí tưởng chí làm trai cao đẹp như vậy, tại sao vị tướng văn võ toàn tài, con rể của bậc đại thần (Trần Quốc Tuấn) lại thẹn khi nghe kể chuyện về Vũ Hầu? Vũ Hầu là người ntn? ý nghĩa của nỗi thẹn đó? + Sự hổ thẹn của Phạm Ngũ Lão là quá đáng kiêu kì? (Hổ thẹn vì mình ko được như Khổng Minh là ko biết tự biết mình). + Đó là biểu hiện của một hoài bão lớn lao? Hs trả lời. ? Cảm nhận của em về ý nghĩa tích cực của bài thơ đối với thế hệ thanh niên ngày nay? Hs trả lời. ? Nêu nhận xét khái quát về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? Hs trả lời. Gọi Hs đọc ghi nhớ. Hs đọc. I. Tìm hiểu chung: 1. Vài nét về tác giả Phạm Ngũ Lão: – Phạm Ngũ Lão (1255-1320), người làng Phù ủng, huyện Đường Hào (Ân Thi- Hưng Yên). – Là gia khách, sau là con rể của Trần Quốc Tuấn. – Có nhiều công lao trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên- Mông, giữ chức Điện Suý, được phong tước Quan Nội Hầu. – Được ca ngợi là người văn võ toàn tài. – Lúc ông qua đời, vua Trần Minh Tông ra lệnh nghỉ triều 5 ngày tỏ lòng thương nhớ (nghi lễ quốc gia). 2. Sự nghiệp thơ văn: Tác phẩm còn lại: 2 bài thơ + Thuật hoài. + Vãn Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương. II. Đọc- hiểu văn bản: 1. Đọc. 2. Thể thơ và bố cục: – Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. – Bố cục: 2 phần. + Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần. + Hai câu sau: Chí làm trai- tâm tình của tác giả. 3. Tìm hiểu văn bản: a. Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần. “Hoành sóc giang sơn cáp kỉ thu Tam quân tì hổ khí thôn ngưu” – Hoành sóc: cắp ngang ngọn giáo” thế tĩnh” tư thế chủ động, tự tin, điềm tĩnh của con người có sức mạnh, nội lực. – Múa giáo” thế động” gợi trình độ thuần thục của nghề cung kiếm trong thao tác thực hành, có chút phô trương, biểu diễn. ” Dịch chưa thật đạt” Thơ Đường luật chữ Hán rất hàm súc, uyên bác, khó dịch cho thấu đáo. ” Dịch giả muốn giữ đúng luật thơ (nhị tứ lục phân minh: chữ 2, 4, 6 đối thanh, bài thơ có luật trắc” thanh 2, 4, 6: T-B-T) – Khí thôn ngưu – “nuốt trôi trâu” ” phù hợp với hình ảnh so sánh phóng đại: “ba quân như hổ báo” – Vẻ đẹp của con người thời Trần – chân dung tự họa của tác giả: + Tư thế: “cầm ngang ngọn giáo” ” chủ động, hiên ngang, oai hùng. + Tầm vóc: con người đối diện với non sông đất nước” lớn lao, kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ, sánh ngang, thậm chí như át cả ko gian bát ngát mở ra theo chiều rộng của núi sông trong thời gian dằng dặc (“mấy thu”- con số tượng trưng chỉ thời gian dài). – Ba quân: 3 đạo quân (tiền- trung- hậu quân) ” chỉ quân đội nhà Trần. – Biện pháp nghệ thuật: so sánh phóng đại. Sức mạnh của quân đội – Sức mạnh của hổ báo nhà Trần (có thể nuốt trôi trâu) ” Sức mạnh vật chất và tinh thần quyết chiến quyết thắng, khí thế hào hùngcủa quan đội nhà Trần- đội quân mang hào khí Đông A. – Cách nhìn của tác giả: vừa mang nhãn quan hiện thực khách quan vừa là cảm nhận chủ quan, kết hợp yếu tố hiện thực và lãng mạn. b. Hai câu sau: Chí làm trai- tâm tình của tác giả. “Nam nhi vị liễu công danh trái Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu” – Công danh trái: món nợ công danh. – Công danh nam tử: sự nghiệp công danh của kẻ làm trai. – Công danh: + lập công (để lại sự nghiệp) + lập danh (để lại tiếng thơm) ” Công danh biểu hiện chí làm trai của trang nam nhi thời PK: phải làm nên sự nghiệp lớn, vì dân, vì nước, để lại tiếng thơm cho đời, được mọi người ngợi ca, tôn vinh. Đó là lí tưởng sống tích cực, tiến bộ” Sự nghiệp công danh của cá nhân thống nhất với sự nghiệp chung của đất nước- sự nghiệp chống giặc ngoại xâm cứu dân, cứu nước, lợi ích cá nhân thống nhất với lợi ích của cộng đồng. ” Chí làm trai của Phạm Ngũ Lão có tác dụng cổ vũ con người từ bỏ lối sống tầm thường, ích kỉ, sẵn sàng chiến đấu hi sinh cho sự nghiệp cứu nước, cứu dân để “cùng trời đất muôn đời bất hủ”. – Vũ Hầu- Khổng Minh Gia Cát Lượng- bậc kì tài, vị đại quân sư nổi tiếng tài đức, bậc trung thần của Lưu Bị thời Tam Quốc. – Thẹn” hổ thẹn” Phạm Ngũ Lão thẹn chưa có được tài mưu lược lớn như Gia Cát Lượng đời Hán để trừ giặc, cứu nước. Các nhà thơ trung đại mang tâm lí sùng cổ (lấy giá trị xưa làm chuẩn mực), thêm nữa từ sự thật về Khổng Minh” Nỗi tự thẹn của Phạm Ngũ Lão là hiển nhiên. Song xưa nay, những người có nhân cách lớn thường mang trong mình nỗi thẹn với người tài hoa, có cốt cách thanh cao” cho thấy sự đòi hỏi rất cao với bản thân. ” Hoài bão lớn: ước muốn trở thành người có tài cao, chí lớn, đắc lực trong việc giúp vua, giúp nước. ” Đó là nỗi thẹn tôn lên vẻ đẹp tâm hồn tác giả, thể hiện cái tâm vì nước, vì dân cao đẹp. * Bài học đối với thế hệ thanh niên ngày nay: – Sống phải có hoài bão, ước mơ và biết mơ ước những điều lớn lao. – Nỗ lực hết mình và ko ngừng để thực hiện hoài bão và hoàn thiện bản thân. – Gắn khát vọng, lợi ích của bản thân với lợi ích của tổ quốc, nhân dân. III. Tổng kết bài học: 1. Nội dung: Bài thơ là bức chân dung tinh thần của tác giả đồng thời cũng là vẻ đẹp của con người thời Trần- có sức mạnh, lí tưởng, nhân cách cao đẹp, mang hào khí Đông A. 2. Nghệ thuật: – Thủ pháp gợi, thiên về ấn tượng bao quát, hàm súc. – Bút pháp nghệ thuật hoành tráng có tính sử thi với hình tượng thơ lớn lao, kì vĩ. * Ghi nhớ: Sgk – 116. 4. Củng cố – Nhận xét: – Hệ thống nội dung: Theo yêu cầu bài học. – Nhận xét chung. 5. Củng cố, dặn dò: Yêu cầu Hs: – Học thuộc bài thơ (phiên âm và dịch thơ). – Soạn bài: Bảo kính cảnh giới số 43 (Nguyễn Trãi).
Giáo Án Bài Tỏ Lòng Ngữ Văn 10
Giáo án điện tử Ngữ văn 10
Giáo án bài Tỏ lòng – môn Ngữ văn lớp 10
Giáo án bài Tỏ lòng Ngữ văn 10 được chọn lọc kỹ càng, chi tiết giúp các em học sinh hiểu được hào khí Đông A thể hiện ở bài thơ, các vẻ đẹp ngôn ngữ cô đọng hàm xúc trong bài thơ. Mời quý thầy cô và các bạn tham khảo và tải giáo án miễn phí.
TỎ LÒNG(Thuật hoài) – Phạm Ngũ Lão
Cảm nhận được vẻ đẹp của con người và thời đại nhà Trần, thế kỉ XIII qua hình tượng trang nam nhi với lí tưởng và nhân cách lớn lao, sức mạnh và khí thế hào hùng- hào khí Đông A.
Sự nghiệp công danh của cá nhân thống nhất với sự nghiệp chung, sự nghiệp cứu nước, cứu dân.
Nghệ thuật thơ: hàm súc, xây dựng hình tượng nhân vật trữ tình lớn lao, mang tầm vóc sử thi.
Có ý thức về bản thân, rèn ý chí, biết ước mơ và nỗ lực hết mình để thực hiện ước mơ đó để hoàn thiện bản thân.
* Giới thiệu bài mới: (1). Nội dung chủ đạo của VHTĐVN giai đoạn từ thế kỉ X-XIV là nội dung yêu nước với âm hưởng hào hùng. Âm hưởng đó được thể hiện rõ trong những tác phẩm VH đời Trần. Hào khí Đông A cuộn trào trong lời Hịch tướng sĩ vang dậy núi sông của Trần Hưng Đạo, khúc khải hoàn ca đại thắng Phò giá về kinh của Trần Quang Khải, áng văn vô tiền khoáng hậu Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu,… và cả trong lời Tỏ lòng của kẻ làm trai thời loạn- Phạm Ngũ Lão. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nỗi lòng của bậc võ tướng toàn tài, người con của làng Phù Ủng ấy.
Khi giặc Nguyên – Minh sang xâm chiếm nước ta thế của chúng rất mạnh, vua Trần phái quan quân trong triều đi tìm người tài giỏi giúp đất nước. Trên đường tới làng Phù Ủng huyện Ân Thi tỉnh Hưng Yên, Quan quân gặp một người đan sọt giữa đường. Quân lính quát người ấy không nói gì, quân lĩnh đâm mũi giáo vào đùi không hề nhúc nhích. Biết là người có chí khí, khi được hỏi tại sao không tránh. Người ấy thưa đang mải nghĩ cách đánh giặc Nguyên. Người ấy chính là Phạm Ngũ Lão tác giả bài ” Tỏ Lòng”.
Giáo Án Ngữ Văn 10 Tiết 40: Đọc Văn Nhàn
Phân môn : Đọc văn Tiết 40 Soạn : 2/11/10 NHAØN -Nguyeãn Bænh Khieâm- I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức : – Một tuyên ngôn lối sống hòa hợp với thiên nhiên, đứng ngoài vòng danh lợi, giữ cốt cách thanh cao được thể hiện qua những rung động trữ tình , chất trí tuệ – Ngôn ngữ mộc mạc , tự nhiên nhưng ẩn ý thâm trầm , giùa tính trí tuệ 2. Kĩ năng – Đọc thơ Đường luật 3. tư tưởng : – Cảm nhận vẻ đẹp cuộc sống và nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ – Hiểu đúng quan niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 1. GV : SGK , SGV, thiết kế giáo án lên lớp 2. HS : SGK , SBT, đọc và soạn bài III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1.Ổn định : 1p 1. Kiểm tra bài cũ: 3P Bài: Cảnh ngày hè. Yêu cầu: Ñoïc thuoäc loøng baøi Caûnh ngaøy heø, cảm nhận của em về ngheä thuaät taû caûnh nguï tình cuûa taùc phaåm. 2. Bài mới: Lời vào bài:2P Sống gần trọn thế kỉ XVI, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã chứng kiến biết bao điều bất công ngang trái của xã hội phong kiến. Chính vì vậy, ông chán nản và lui về sống tại quê nhà với triết lí : « Nhàn một ngày là tiên một ngày ». Để hiểu thêm về quan niệm sống của ông, ta tìm hiểu bài thơ « Nhàn » của ông. 3.Tổ chức dạy học : 40 p Hoaït ñoäng cuûa GV&HS Noäi dung caàn ñaït Hoạt động I: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về tác giả và tác phẩm. Mục tiêu Hiểu biêt về NBK và văn bản Nhàn Bốicảnh bài thơ – xuấy xứ Cảm hứng chủ đạo Tổ chức thực hiện – Thao tác 1: Tìm hiểu về tác giả. + GV: Yêu cầu học sinh đọc phần tiểu dẫn SGK. Cuộc đời , con người Nguyễn Bỉnh Khiêm có gì đáng lưu ý? + HS: Trả lời. * Kết quả : + GV: Nhấn mạnh vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm : o Nhỏ: ông được cho theo học người thầy nổi tiếng là Bảng Nhãn Lương Đắc Bằng. o Lê suy thoái (Lê Uy Mục, Tương Dực) à Mạc Đăng Dung à nhà Mạc (1526), Nguyễn Bỉnh Khiêm (36 tuổi), thi đỗ tiến sĩ, làm quan triều Mạc. o 8 năm sau , ông dâng sớ vạch tội và xin chém đầu 18 lộng thần. Vua không nghe, ông cáo quan về ở ẩn,vẫn canh cánh việc nước à thuyết: hành – tàng, xuất – xử của người xưa (Trung Quốc: Lã Vọng, Đào Tiềm, Việt Nam: Tô Hiến Thành, Chu An, Nguyễn Trãi). Ông dựng am Bạch Vân à Bạch Vân cư sĩ, dạy học có nhiều hoc trò đỗ đạt làm quan à Tuyết Giang phu tử. – HS theo dõi – ghi nhận SGK * Gv giảng thêm về nội dung thơ NBK Noäi dung : mang ñaäm tính trieát lí, giaùo huaán, ngôïi ca chí cuûa keû só, thuù thanh nhaøn, ñoàng thôøi pheâ phaùn nhöõng ñieàu xaáu xa trong xh. – HS lắng nghe Thao tác 2 : tìm hiểu văn bản GV gọi HS ñoïc baøi thô, chia boá cuïc. – HS đọc bài thơ và nhận xét thể loại – bố cục Kết quả : – GV ñònh höôùng Vôùi baøi thô naøy ta neân ñi theo boá cuïc thoâng thöôøng 2/2/2/2 – HS ghi nhận * Kết luận : – GV định hướng chung : Nhàn do người đời dadựt – nhàn chỉ là quan niệm của NBK mà thôi – HS theo dõi Hoạt động 2: Tìm hiểu bài thơ Mục tiêu Thấu hiểu giá trị tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ Phân tích nọi dung làm roc quan niệm nhà của NBK Tổ chức thực hiện Thao tác 1: GV yêu cầu HS đọc hai câu đề và phát biểu : Caùch duøng soá töø, dnh töø vaø nhòp thô coù gì ñaùng chuù yù? Vaäy 2 caâu ñeà cho ta hieåu cuoäc soáng vaø taâm traïng taùc giaû ntn? NBK ñaõ taïo neân heä thoáng töø ngöõ ñoái laäp nhau, em haõy chæ ra vaø cho bieát hthoáng ñoái laäp ñoù coù t/d gì trong boäc loä tö töôûng, thaùi ñoä cuûa taùc giaû? – HS suy nghĩ và trả lời Kết quả : GV định hướng HS ghi nhận * Gv thuyết giảng : Töø “moät” laëp ñi laëp laïi,nhaéc ñi nhaéc laïi Nhòp ñieäu chaäm daõi, tö theá ung dung (2/2/3) “Thô thaån” – HS lắng nghe Thao tác 2: Hai câu thực Gv yêu cầu HS đọc hai câu thực và phân tích : HS thực hiện Kết quả : GV định hướng HS lắng nghe và ghi nhận * Gv giảng : Xây dựng hệ thoáng töø ngöõ ñoái laäp nhö vaäy NBK boäc loä roõ thaùi ñoä cuûa mình: cho thaáy söï khaùc bieät giöõa oâng & nhöõng ngöôøi khaùc ñoù laø caùch löïa choïn cho mình moät cuoäc soáng” laùnh ñuïc tìm trong”. * Gợi ý : Nhö vaäy em hieåu nhö theá naøo veà caùi “daïi” cuûa NBK & caùi “ khoân” cuûa ngöôøi ñôøi. “Daïi “ ôû ñaây theå hieän moät loái soáng cao ñeïp , moät tö töôûng , nhaân caùch thanh cao, không maøng danh lôïi , không nuoâi cô möu, không chòu luoàn cuùi, mua danh , baùn töôùc, tham nhöõng ñieàu phuø phieám. Ñuùng nhö oâng ñaõ noùi: “ Khoân maø khoân ñoäc laø khoân daïi Daïi voán hieàn laønh aáy daïi khoân” (Thô Noâm-94) – HS lắng nghe Thao tác 3: Hai câu luận Gv gọi HS đọc và phân tích hai câu luận Moãi töø , moãi chöõ ñöôïc NBK söû duïng raát ñaét, raát tinh teá, hieäu quaû, em haõy phaân tích ñeå thaáy ñöôïc caùi taøi ñoù cuûa oâng? Em coù nhaän xeùt gì veà hình aûnh thô ?hình aûnh ñoù göûi gaém ñieàu gì? HS đọc và suy nghĩ trả lời kết quả : Gv giảng và định hướng Thu –aên maêng truùc Ñoâng – aên giaù Xuaân-taém hoà sen Haï-taém ao à Con ngöôøi thuaän theo tự nhiên hoøa hôïp vôùi thiên nhiên , muøa naøo thöùc aáy, muøa naøo öùng vôùi thu vui aáy. * Gv bình : NBK hoøa cuøng sinh hoaït cuûa ngöôøi noâng daân. Ta k coøn thaáy moät Traïng Trình ,không thaáy tö theá cao ngaïo , chieãm treä cuûa moät oâng quan maø chæ hieän leân ôû ñaây moät laõo noâng tri ñieàn Trôû veà vôùi thieân nhieân, veà nôi vaéng veû laø tìm ñeán cs bình dò ,thanh tao. ÔÛ ñoù con ngöôøi vaø tn hoøa vaøo nhau.Ñoù cuõng moät laàn nöõa theå hieän saâu saéc hôn veû ñeïp taâm hoàn cuûa NBK. * Giáo dục kĩ năng sống : GV yêu cầu HS lieân heä vôùi moät boä phaän , moät lôùp ngöôøi trong xã hội hieân nay thöôøng tìm moïi caùch ñeå toû ra mình cao quyù hôn ngöôøi khaùc và chọ cách sống cao sang , tập theo thương lưu.Theo em điều đó đúng và có giúp gì cho bản thân? E có như thế không? HS suy ngẫm và trả lời Thao tác 4: Hai câu kết GV gọi HS đọc hai câu kết vfa phân tích : Trieát lí NBK ñöa ra ôû hai caâu cuoái laø gì? Noù lí giaûi như thê nào cho nhöng caâu thô treân? HS thực hiện KẾT QUẢ : -GV giảng và định hướng – HS ghi nhận Trieát lí: Gv lieân heä vôùi nhöõng baøi thô khaùc cuûa caùc nhaø thô cuøng thôøi ñeå thaáy ñöôïc ñaây laø caùi nhìn tích cöïc cuûa moät thôøi ñaïi vaø cho ñeán hoâm nay noù vaãn coøn nguyeân giaù trò.Qua ñoù giaùo duïc tö tuôûng soáng, loái soáng tích cöïc cho HS. * Caâu hoûi thaûo luaän rèn kĩ năng cho HS : Em hieåu theá naøo veà yù nghóa caùi maø NBK goïi laø “nhaøn”? Hs phát biểu – laø khoâng tranh ñua,khoâng maøng danh lôïi, khoâng bon chen, khoâng cô möu, töï duïc. – laø soáng thanh thaûn, an nhieân, töï taïi bôûi nhöõng thuù vui rieâng cuûa mình. Nhö vaäy “nhaøn” ôû ñaây k ñôn thuaàn laø nhaøn haï veà theå xaùc hay ñuùng hôn NBK k noùi veà caùi nhaøn theå xaùc, laø k laøm gì maø oâng muoán ñeà cao caùi nhaøn trong taâm hoàn con ngöôøi, caùi thanh thaûn , an nhieân. Hoạt động 3: tổng kết Mục tiêu : Nhấn mạnh và khắc sâu ý nghĩa bài thơ Hiểu nghệ thuật bài thơ Tổ chức thực hiện GVgọi HS đọc ghi nhớ HS ghi nhớ bài * Kết luận : – GV định hướng: Lối sống nhàn Biết giữ nhân cách I.Giôùi thieäu chung 1.Taùc giaû -NBK (1491-1585), hieäu Baïch Vaân cö só. -Laø oâng quan thanh lieâm , chính tröïc. -Laø nhaø thô lôùn cuûa dân tộc. .Saùng taùc -“Baïch Vaân am thi taäp” -“Baïch Vaân quoác ngöõ thi taäp” 2.Vaên baûn Xuaát xöù : laáy trong Bạch Vân Quốc ngữ thi tập” Boá cuïc: ñeà ,thöïc, luaän, keát. II.Ñoïc hieåu chúng tôi caâu ñeà “Moät mai.. Thô thaån . “ -“moät” – mai, cuoác, caàn caâu : vaät duïng quen thuoäc cuûa nhaø noâng. -“thô thaån”:ung dung ,ñieàm nhieân, thanh thaûn. à Hai caâu thô theå hieän quan nieäm veà cuộc sống nhaøn taûn, gaàn guõi vôùi daân. 2. Hai caâu thöïc “Ta daïi ta.. Ngöôøi khoân.” – Töø ngöõ ñoái laäp: à Hai caâu thöïc nhaán maïnh veû ñeïp nhaân caùch NBK: veà vôùi tự nhiên , soáng thoaùt khoûi voøng danh lôïi ñeå taâm hoàn an nhieân, khoaùng ñaït. 3. Hai caâu luaän “Thu aên. Xuaân taém..” -thu-maêng truùc -ñoâng-giaù -xuaân- taém hoà sen -haï – taém ao à NBK choïn cho mình moät cuộc sốnghôïp vôùi töï nhieân, hoøa vôùi ñôøi thöôøng , bình dò maø khoâng keùm phaàn thanh cao. 4. Hai caâu keát “Röôïu Nhìn xem” à caùi nhìn cuûa moät baäc ñaïi nhaân, ñaïi trí. III. GHI NHỚ : SGK 4. Cuûng coá:1p -Nhaân caùch cao ñeïp cuûa NBK? -Trieát li soáng saâu saéc? – Hiểu được tính tích cực và sâu sắc trong quan niệm sông nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. – Nắm được những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ. – Hoïc baøi cuõ: Hoïc thuoäc baøi thô chuù yù nhöõng neùt ñaëc saéc ngheä thuaät, noäi dung vaø nhaân caùch cuûa taùc giaû. 5. Daën doø:1p Hoïc baøi. Chuaån bò baøi môùi: Ñoïc “Tieåu Thanh kyù” – Nguyeãn Du Câu hỏi: 1. Nêu vài nét về tác phẩm ? 2. Caâu thô ñaàu cho ngöôøi ñoïc bieát ñieàu gì? 3. Taùc giaû muoái noùi gì trong 4 caâu ñaàu cuûa baøi thô, nhaát laø hai caâu 3,4 ? 4. Em hieåu caâu thô “Noãi hôøn kim coå trôøi khoân hoûi “ nhö theá naøo ? 5. Ñoïc 2 caâu keát ta hieåu veà con ngöôøi Nguyeãn Du nhö theá naøo ? 6. Chuû ñeà cuûa baøi thô
Soạn Bài Ngữ Văn Lớp 10: Tỏ Lòng (Thuật Hoài).
I. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI* Đây là bài thơ Đường luật tứ tuyệt viết bằng chữ Hán. Để thâm nhập, tìm hiểu tác phẩm, các em cần:
1. Đọc văn bản:– Đọc to bản phiên âm để cảm nhận âm hưởng hùng tráng và giọng điệu tâm huyết của bài thơ.– Đọc kĩ bản dịch nghĩa để hiểu đúng nội dung tác phẩm.– Đọc bản dịch thơ, so sánh với bản dịch nghĩa xem đã sát đúng chưa (cần chú ý so sánh hai câu thơ đầu).
1. So sánh câu thơ đầu trong nguyên tác chữ Hán với câu thơ dịch để cảm nhận vẻ đẹp của con người trong câu thơ.Hai chữ múa giáo trong lời dịch chưa thể hiện được vẻ đẹp của hai từ hoành sóc của nguyên tác: Hoành sóc giang sơn cáp kỉ thu. Câu thơ dựng lên hình ảnh con người cầm ngang ngọn giáo (hoành sóc) mà trấn giữ đất nước. Cây giáo ấy như phải đo bằng chiều ngang của non sông, và con người cầm ngọn giáo ấy hiện lên với một vẻ hiên ngang, hùng tráng, nổi bật trên bối cảnh của không gian và thời gian. Ở đây, không gian mở ra theo chiều rộng của non sông (giang sơn), còn thời gian trải dài theo năm tháng (cáp kỉ thu) càng làm cho hình ảnh con người thêm hào hùng, đẹp đẽ.
3. Cách hiểu “nợ công danh” trong câu thơ thứ ba.SGK nêu lên hai nghĩa của “nợ công danh”, cần phối hợp cả hai nghĩa đó để hiểu ý nghĩa của câu thơ này. Câu thơ nói lên cái chí của tác giả (cũng là của người anh hùng). Chí ở đây là chí làm trai mang tinh thần, tư tưởng tích cực của Nho giáo: lập công (để lại sự nghiệp), lập danh (để lại tiếng thơm). Lập công danh đã trở thành lý tưởng của trang nam nhi thời phong kiến. Vì vậy công danh được coi là món nợ đời phải trả của kẻ làm trai. Trả xong nợ công danh có nghĩa đã hoàn thành nghĩa vụ với đời, với dân, với nước. Trong hoàn cảnh lịch sử, xã hội lúc đó, chí làm trai có nội dung tích cực và có tác dụng to lớn.
4. Ý nghĩa của nỗi “thẹn” trong câu thơ cuối.Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu. Chưa trả xong nợ công danh mà nghe chuyện Vũ hầu xưa thì luống thẹn thùng. Đó là “nỗi thẹn” của một con người có nhân cách cao cả. Đó cũng là cái tâm rất đẹp mà tác giả đã bày tỏ trong bài thơ.
5. Vẻ đẹp của trang nam nhi thời Trần trong bài thơ và ý nghĩa của nó đối với thế hệ trẻ hôm nayĐây là câu hỏi tổng hợp cuối bài. Từ bốn câu trên, các em có thể tự giải đáp câu hỏi này theo suy nghĩ của mình.
– Đây là vẻ đẹp cái tâm của người anh hùng thể hiện qua nỗi “thẹn” của tác giả trong bài thơ.
– Xưa nay, những người có nhân cách vẫn thường mang trong mình nỗi thẹn. Thử tìm hiểu xem vì sao khi nghe chuyện Vũ hầu, Phạm Ngũ Lão lại thẹn? (trong hệ thống ý tưởng của cả bài thơ).
– Nỗi thẹn đó không làm con người thấp bé đi, trái lại càng nâng cao nhân cách của con người. (Liên hệ với nỗi thẹn của Nguyễn Khuyến khi nghĩ tới Đào Tiềm trong bài thơ Thu vịnh).
Bạn đang đọc nội dung bài viết Giáo Án Ngữ Văn Lớp 10 Tiết 37 Đọc Văn: Tỏ Lòng trên website Techcombanktower.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!