Cập nhật nội dung chi tiết về Giáo Án Ngữ Văn 10 Tiết 17, 18: Đọc Văn Ra Ma Buộc Tội mới nhất trên website Techcombanktower.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Phân môn : đọc văn Tiết 17 – 18 Soạn ngaỳ : 16/9/10 RA MA BUỘC TỘI -Trích Ramayana-Sử thi Ấn Độ- I- MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1. Kiến thức Giuùp HS : Qua hai nhaân vaät Rama vaø Xita, hieåu ñöôïc quan nieäm cuûa AÁn Ñoä coå ñaïi veà ngöôøi, anh huøng, ñöùc vua maãu möïc vaø ngöôøi phuï nöõ lyù töôûng. – Thaáy ñöôïc ngheä thuaät theå hieän nhaân vaät cuûa söû thi Ra ma ya na. Qua giọng kể 2. Kĩ năng – Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại – Phân tích tâm lí , tính cách, sự phát triển của xung đột nhân vật 3. Tư tưởng, tình cảm – Yêu quý phẩm hạnh con người Học tập tính thủy chung son sắt của người Ấn Độ xưa II- THIẾT BỊ, PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC : 1. GV : – Phöông tieän : – SGK, Baøi thieát keá , Tranh ảnh về Ấn Độ và sử thi Rama 2. HS :Đọc và soạn bài , chuẩn bị tư liệu , phiếu học tập III- TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC : 1- Kieåm tra baøi cuõ : Cho HS kiểm tra bài 15 phút với 4 đề trắc nghiệm (15p) 2- Giôùi thieäu baøi môùi :2p Neáu ngöôøi anh huøng OÂ ñi xeâ trong söû thi Hilaïp ñöôïc ca ngôïi veà söùc maïnh cuûa trí tueä, loøng duõng caûm, Ñam San trong söû thi Taây Nguyeân Vieät Nam laø ngöôøi anh huøng chieán ñaáu vôùi caùc tuø tröôûng thuø ñòch, vì muïc ñích rieâng giaønh laïi vôï ñoàng thôøi baûo veä cuoäc soáng bình yeân cuûa buoân laøng thì Rama laø ngöôøi anh huøng trong söû thi AÁN Ñoä laïi ñöôïc ca ngôïi bôûi söùc maïnh cuûa ñaïo ñöùc, loøng töø thieän vaø danh döï caù nhaân. Ñeå thaáy roõ ñieàu naøy, chuùng ta tìm hieåu ñoaïn trích “Ra ma buoäc toäi” trích söû thi Ramayana cuûa Vanmiki . 3- Tổ chức dạy học (55 p) HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT Hoạt động 1 :Tìm hiểu chung Mục tiêu : Hiểu và nhận thức đầy đủ về sử thi Ấn Độ Tóm tắt được cốt truyện Nêu ý nghĩa của sử thi Rama Tổ chức thực hiện Thao tác 1: Sử thi Ấn Độ Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về sử thi Ấn Độ + GV: Cho biết nội dung phần tiểu dẫn giới thiệu vấn đề gì? + HS: Phát biểu. + GV: Chốt lại vấn đề. Thao tác 2: Tóm tắt sử thi Hoïc sinh ñoïc phaàn toùm taét trong SGK Gv chốt lại (SGK ) Thao tác 3: Đoạn trích GV : Em haõy cho bieát vò trí cuûa ñoaïn trích trong boä söû thi ? Hoïc sinh ñoïc vaên baûn ? Cho bieát ñoaïn trích coù theå chia laøm maáy phaàn ? YÙ cuûa töøng phaàn ? HS lần lượt trả lời * Kết luận : – GV định hướng chung – HS ghi nhận Hoạt động 2 : Đọc hiểu Mục tiêu : Hiểu về nội dung và nghệ thuật của Ramma Hiểu về ngôn ngữ nghẹ thuật qua diễn biên stâm trạng của Rama Hiểu tâm sự của XiTa và thái độ chung thủy Sự cchứng giám cho tình yêu thủy chung – thần lửa Anhi Tổ chức thực hiện Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu :Diễn biến tâm trạng, thái độ của Rama HS cho bieát hoaøn caûnh dieãn ra cuoäc gaëp gôõ giöõa Rama vaø Xita? HS trả lời * GV chốt lại – HS ghi bài GV gợi mở : Sau khi chieán thaéng quyû vöông Varana cöùu Xita,Rama noùi vôùi taát caû moïi ngöôøi veà thaéng lôïi cuûa mình vaø söû hoaøi nghi veà loøng chung thuûy cuûa Xita. Taâm traïng cuûa Rama ñöôïc Van mi ki boäc loä roõ qua lôøi noùi, thaùi ñoä vôùi Xi ta vôï cuûa chaøng. Em cho bieát caûm nhaän cuûa em veà nhöõng lôøi leõ ñoù ? HS suy nghĩ và trả lời GV nhận định lại : Gioïng ñieäu cuûa Rama coù luùc trang troïng, cao caû ñaày veû töï haøo (khi noùi veà chieán thaéng cuûa mình), coù luùc gay gaét, giaän döõ, coù luùc thoâ baïo, taøn nhaãn nhö muoán truùt taát caû ra cho haû giaän (khi noùi vôùi Xita ) ? Thaùi ñoä cuûa Rama vôùi Xita ntn ? – HS trả lời theo cách hiểu * Kết quả : GV giảng : Do quaù ghen tuoâng Rama ñaõ maát ñi veû saùng suoát cuûa vò minh quaân. Chaøng ñay ñi ñay laïi vieäc Xita ñaõ ôû trong voøng tay cuûa quyû vöông Ravana. Vaø tuyeân boá khoâng caàn ñeán Xita, coi reû phaåm haïnh, khinh bæ tö caùch cuûa ngöôøi phuï nöõ nhö Xita. ? Tröôùc haønh ñoäng böôùc vaøo löûa cuûa Xita Rama toû thaùi ñoä gì ? Nhö vaäy taâm traïng Rama theå hieän nhö theá naøo qua ñoaïn trích ? – HS phát biểu ý kiến * Gv định hướng – HS ghi bài Thao tác 2 : Tâm trạng Xita GV hỏi : Tröôùc lôøi buoäc toäi laïnh luøng, taøn nhaãn cuûa choàng, Xita ñaõ rôi vaøo tình caûnh nhö theá naøo ? Naøng ñaõ duøng nhöõng lôøi leõ nhö theá naøo ñeå thuyeát phuïc chaøng, tin vaøo loøng chung thuûy cuûa mình ? Lôøi leõ cuõng khoâng lay chuyeån ñöôïc söï hoaøi nghi quaù lôùn trong Rama Xita ñaõ hoaït ñoäng nhö theá naøo ? HS lần lượt suy nghĩ trả lời * Kết quả : GV định hướng lại ý chính – HS ghi bài * Gv gợi mở : Caûm nhaän cuûa em veà nhaân vaät Xita? HS phát biểu theo suy nghĩ GV định hướng chung Thao tác 3: Nghệ thuật GV : Ñoaïn trích cho thaáy neùt ngheä thuaät naøo ñoäc ñaùo ñöôïc Vanmiki söû duïng ? Nhaân vaät bò ñaët vaøo tình theá hieåm ngheøo buoäc phaûi löïa choïn. HS phát biểu và chỉ ra Kết luận chung: – Gv định hướng -HS ghi bài Hoạt động 3: Tổng kết Mục tiêu : NhẬN thức rút ra ý nghĩa bài học cho bản thân Hiểu dược sử thi và giá trị nhân phẩm con người Hiểu được danh dự và phẩm giá Tổ chức thực hiện Gv Giáo dục ý thức và kĩ năng sống cho HS : Phẩm hạnh người phụ nữ HS lắng nghe – HS ñoïc phaàn ghi nhôù SGK. * Kêết luận chung – HS ghi nhớ bài I- Tieåu daãn : SGK 1- Veà söû thi AÁn Ñoä : – Ra ma ya na và Mahabharata là 2 bộ sử thi Ấn Độ nổi tiếng, có ảnh hưởng sâu rộng, lâu bền trong văn hóa, văn học Ấn Độ cũng như nhiều nước Đông Nam Á – Ra ma ya na được hình thành khoảng TK III TCN. Sau đó được Vanmii ki hoàn thiện cả về nội dung và hình thức nghệ thuật. – Ramaya na gồm 24.000 câu thơ đôi. 2- Toùm taét söû thi Ramayana – Bước ngoặt cuộc đời – Xung đột giữa tình yêu và hạnh phúc – Hạnh phúc 3- Ñoaïn trích a). Vò trí : Ñoaïn trích naèm ôû khuùc ca thöù 6 chöông 79 cuûa boä söû thi. b). Boá cuïc. Ñoaïn trích goàm 2 phaàn : – Phaàn 1 : Töø ñaàu ñeán “Ravana ñaâu coù chòu laâu ñöôïc” :dieãn bieán taâm traïng cuûa Rama. – Phaàn 2 : Coøn laïi :dieãn bieán taâm traïng Xita. II- Tìm hieåu ñoaïn trích 1- Dieãn bieán taâm traïng Rama -Qua ngoân ngöõ, gioïng ñieäu : + Lôøi leõ trònh troïng oai nghieâm cuûa baäc quaân vöông : “ta” – “phu nhaân cao quyù”. + Lôøi leõ laïnh luøng, phuõ phaøng, beâu rieáu Xi ta tröôùc maët moïi ngöôøi “phaûi bieát chaécnghi ngôø ñöùc haïnh cuûa naøng”. – Qua thaùi ñoä: + Xem thöôøng , xuùc phaïm ñeán phaåm haïnh cuûa Xi ta + Xua ñuoåi Xita – Tröôùc haønh ñoäng cao caû cuûa Xita (vaøo löûa). + Rama ngoài caâm laëng “maët daùn xuoáng ñaát”. + Rama teâ daïi “nom chaøng khuûng khieáp nhö thaàn cheát”. 2- Taâm traïng Xita – Raèn vaët, ñau xoùt “ñau ñôùn ñeán ngheït thôû”,”nhö thaân daây leo bò voøi voi quaät naùt” – Xaáu hoå, muoán “choân vuøi caû caùi hình haøi cuûa mình”. – Suy suïp tinh thaàn saâu saéc. – Duøng lôøi leõ dòu daøng, ngoït ngaøo keå caû chæ chích ñeå thanh minh cho loøng trinh baïch cuûa mình. – Xi ta duõng caûm böôùc vaøo giaøn hoûa thieâu. èXita laø bieåu töôïng ñeïp veà ngöôøi phuï nöõ Aán Ñoä vôùi ñöùc haïnh saùng ngôøi vaø loøng thuûy chung son saét. 3- Vaøi neùt veà ngheä thuaät: – Ngheä thuaät mieâu taû taâm lí nhaân vaät tinh teá. – Xaây döïng tình huoáng ñaày kòch tính III- Ghi nhôù : SGK (trang 60) 4- Cuûng coá : (3 p) – Hoaøn caûnh dieãn ra “Rama buoäc toäi” – Ñaïo ñöùc , phaåm haïnh cuûa nhaân vaät theå hieän qua ñoaïn trích. 5- Daën doø : (2 p) Học bài và phân tích thái độ, tâm trạng Rama và Xita – Làm bài tập 1,2,3,4 sách bài tập Ngữ văn 10/ tập1 – Soạn bài : “Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự” Câu hỏi: 1. Em hiểu thế nào là tự sự, sự việc, sự việc tiêu biểu, chi tiết và chi tiết tiêu biểu? 2. Trả lời các câu hỏi trong phần thực hành của SGK. 3. Từ những bài tập thực hành đó, em hãy nêu cách chọ sự việc và chi tiết tiêu biểu cho mậotbài văn tự sự?
Giáo Án Ngữ Văn 10 Tiết 17 + 18
Ấn Độ ngày nay là một quốc gia phát triển (công nhiệp, điện ảnh, phần mềm máy tính ), xưa kia nơi đây cũng là một trong những nền văn minh của loài người thời cổ đại. Nền văn hóa của Ấn Độ rất phong phú, tôn giáo chính của Ấn độ là phật giáo ( phát triển từ đạo Bà la môn thời cổ ) . Người Ấn Độ sống thiên về tâm linh
Ra ma ya na và Ma ha bha ta là 2 bộ sử thi nổi tiếng của Ấn độ . Ra ma ya na hình thành vào khoảng thế kỷ thứ 3 trCN. Tác phẩm gồm 24000 câu thơ đôi, được hoàn thiện bổ sung qua nhiều thế hệ tu sĩ – thi nhân và đạt đến hình thức hoàn thiện cuối cùng nhớ tu sĩ Van Mi Ki.
Tóm tắt tác phẩm :SGK
Vị trí đoạn trích :SGK.
Nhận xét chung : SGK.
II – TÌM HIỂU VĂN BẢN :
+Hệ thống nhân vật gồm : Ra ma, Giai na ki ( Xi ta).
+Các nhân vật có mặt tại cuộc gặp gỡ :Lắc ma na, đám bạn hữu .
+Các nhân vật được nhắc đến :
GIÁO ÁN VĂN Bài : RA MA BUỘC TỘI Môn : Văn Lớp : 10 Tiết PPCT : 17 + 18 Ngày soạn : A – MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU : ˜ Chuẩn bị : Giáo án,sách giáo khoa,sách giáo viên,bài soạn của học sinh… B – LÊN LỚP : Thời gian Hoạt động của Thầy và trò Nội dung Ghi chú bổ sung 1 – Ổn định lớp và KTBC – Nhận xét cho điểm. 2 -Dạy bài mới. +Hướng dẫn học sinh tìm hiểu sơ bộ về đất nước Ấn Độ : Đất nước, con người, văn hóa, tín ngưỡng… +Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về tác giả, tác phẩm qua phần tiểu dẫn : Tác giả, thời đại, tóm tắt tác phẩm, vị trí đoạn trích…( HS đọc và tóm tắt…) +HS tìm hiểu diễn biến và hệ thống các nhân vật trong đoạn trích. +HS đọc phân vai và cho biết vị trí đoạn trích. +HS làm bài tập 2. +Hướng dẫn học sinh bằng câu hỏi 3 và 4. +Tìm hiểu quan niệm của người Ấn Độ về thần lửa. Em nhận xét thế nào về 2 nhân vật chính trong đoạn trích, qua đó em thấy người Ấn Độ quan niệm thế nào về con người. So sánh với quan niệm người VN. I – TIỂU DẪN . Ấn Độ ngày nay là một quốc gia phát triển (công nhiệp, điện ảnh, phần mềm máy tính…), xưa kia nơi đây cũng là một trong những nền văn minh của loài người thời cổ đại. Nền văn hóa của Ấn Độ rất phong phú, tôn giáo chính của Ấn độ là phật giáo ( phát triển từ đạo Bà la môn thời cổ ) . Người Ấn Độ sống thiên về tâm linh… Ra ma ya na và Ma ha bha ta là 2 bộ sử thi nổi tiếng của Ấn độ . Ra ma ya na hình thành vào khoảng thế kỷ thứ 3 trCN. Tác phẩm gồm 24000 câu thơ đôi, được hoàn thiện bổ sung qua nhiều thế hệ tu sĩ – thi nhân và đạt đến hình thức hoàn thiện cuối cùng nhớ tu sĩ Van Mi Ki. Tóm tắt tác phẩm :SGK Vị trí đoạn trích :SGK. Nhận xét chung : SGK. II – TÌM HIỂU VĂN BẢN : +Hệ thống nhân vật gồm : Ra ma, Giai na ki ( Xi ta). +Các nhân vật có mặt tại cuộc gặp gỡ :Lắc ma na, đám bạn hữu .. +Các nhân vật được nhắc đến : 1 – Hoàn cảnh buổi gặp mặt : HS thực hiện bài tập 1 ở SGK. Ra ma bối rối trong cách xưng hô . Giai na ki đau khổ nhưng cứng rắn – cách xưng hô từ gia đình ( chồng ) biến thành quân thần ( quốc vương ). *Sau chiến thắng, Ra ma gặp lại Giai na ki giữa sự chứng kiến của nhiều người gồm anh em vả bạn hữu . Hoàn cảnh đó ảnh hưởng rất nhiều đối với lời đối thoại của Ra ma và cả Giai na ki. Ra ma nói chuyện với Giai na ki vừa trên tư cách là một người chồng lại vừa với tư cách là một quốc vương. Tâm trạng của chàng lẫn lộn giữa 2 vai trò . Giai na ki cũng vậy. 2 – Những lời buộc tội của Ra ma : +Động cơ của hành động giao chiến với quỷ Ra va na : +Lý do của những lời buộc tội: *Những lời buộc tội của Ra ma có phần thiếu sáng suốt và mâu thuẫn : Vừa kiên quyết lạnh lùng, vừa ghen tuông đau khổ bởi vì chàng vừa là một ngưới chồng, vừa là một quốc vương. Qua thái độ của Ra ma ta thấy chàng là một người rất nặng tình với vợ vừa là một người anh hùng, trọng danh dự và luôn có ý thức đề cao danh dự của dòng họ. 3 – Hành động bảo vệ bảo vệ phẩm hạnh của Giai na ki : -Thể hiện trong lời đối thoại: +Trong lời lẽ nàg nhấn mạnh đến sự khác biệt giữa tư cách vàđức hạnh của nàng và loại phụ nữ tầm thường thấp kém : nàng là người vợ, hoàng hậu, con của thần đất… +Sự khác biệt giữa điều tùy thuộc vào số mệnh của nàng và quyền lực của kẻ khác : Thân thiếp – Trái tim của thếp . (chữ trinh trong tâm, trong tinh thần mối là bàn chất thực sự , nhưng hiểu được điếu đó “là nhờ quân tử khác lòng người ta” truyện Kiều ). -Thể hiện trong hành động : +Từ chối quyết liệt đối với Ra va na. +Từ chối lời đề nghị của Ha nu man ( khi đến thám thính tình hình của Rava na, Ha nu man có đề nghị là sẽ cỏng Giai na ki về với Ra ma). +Khấn thần lửa và tự thiêu . *Giai na ki rất đau khổ, nàng kiên quyết bảo vệ phẩm hạnh của mình bằng những lời lẽ thấu lý đạt tình và hành động thực tế dứt khoát, quyết liệt . Nàng là hình ảnh lý tưởng của người phụ nữ Ấn Độ. 4 – Vài nhận xét về nghệ thuật : +Lửa là trong sạch nhất trong quan niệm của người Ấn Độ. +Nghệ thuật miêu tả sinh động, thông qua việc miêu tả hành động là nội tâm nhân vật hiện lên rất sinh động, tinh tế. ( sự giằng xé tâm lý thể hiện ở sự bối rối trong lời nói của Ra ma) Ra ma bối rối trong cách xưng hô . Giai na ki đau khổ nhưng cứng rắn – cách xưng hô từ gia đình ( chồng ) biến thành quân thần ( quốc vương ). +Tình tiết truyện chặt chẽ, logic phát triển từ thấp đến cao, diễn biến đến cao trào khiến cho câu chuyện càc lúc càng căng thẳng, lôi cuốn, hấp dẫn ( Giai na ki bước lên giàn lửa . thần thánh, ma qủy, con người …khóc thương, cảm phục.) *Xét về phương diện nghệ thuật, có thể nói nghệ thuật kể chuyện của tác giả rất độc đáo. Các tình tiết chặt chẽ, tâm lý nhân vật được phát họa sinh động qua hành động . Điều đó tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm. III – TỔNG KẾT : Đoạn trích giúp ta hiểu được quan niệm của người Ấn Độ về con người . Ra ma và Giai na ki chính là hình ảnh lý tưởng về người đàn ông và người phụ nữ trong quan niện của người Ấn Độ. Đó người đàn ông anh hùng, trong danh dự, giàu tình cảm, đó là người phụ nữ đức hạnh, thủy chung, sâu sắc… Ra ma ya na là một tác phẩm độc đáo của Ấn Độ nói riêng và của nhân loại nói chung . Dặn dò : Đọc lại văn bản, ghi nhó những lời thoại quan trọng để làm dẫn chứng. Chuẩn bị bài tiếp theo : Lự chọn chi tiết tiêu biểu trong dàn ý tự sự. Người soạn: NGUYỄN PHÚC HẬU
Giáo Án Ngữ Văn 7 Tiết 17
2. PHÒ GIÁ VỀ KINH (Tụng giá hoàn kinh sư) – Trần Quang Khải
I.Mục tiêu: Giúp HS:
KT: Cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao của dân tộc trong hai bài thơ “Sông núi nước Nam” và “Phò giá về kinh”.
KN: Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, nhận biết và tìm hiểu thơ Đường luật.
TĐ: Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc.
GV: bài soạn, bảng phụ (bảng phiên âm chữ Hán )
HS: SGK, bài soạn
Ngày soạn: 10/9/.2010 Ngaøy daïy: 15/9/2010 Tiết 17: Văn bản: 1. SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà) 2. PHÒ GIÁ VỀ KINH (Tụng giá hoàn kinh sư) - Trần Quang Khải I.Mục tiêu: Giúp HS: KT: Cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao của dân tộc trong hai bài thơ "Sông núi nước Nam" và "Phò giá về kinh". KN: Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, nhận biết và tìm hiểu thơ Đường luật. TĐ: Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc. II.Chuẩn bị: GV: bài soạn, bảng phụ (bảng phiên âm chữ Hán ) HS: SGK, bài soạn III.Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc diễn cảm và phân tích bài ca dao mà em thích nhất trong số những câu hát châm biếm mà em đã học? . IV.Tiến trình dạy hoc: . Noäi dung A. VB:SOÂNG NUÙI NÖÔÙC NAM I.Đọc, tìm hiểu chú thích: *Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt. II.Đọc- Hiểu VB: 1.Hai câu đầu: Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ đất nước. 2. Hai câu sau: Nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của dân tộc trước mọi kẻ thù xâm lược. III/ Tổng kết: Ghi nhớ: SGK/65. B/ VB: PHÒ GIÁ VỀ KINH (Trần Quang Khải) I. Đọc, tìm hiểu chung: * Tác giả: *Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt II, Đọc - Hiểu VB: 1.Hai câu đầu: Khẳng định chiến thắng hào hùng của dân tộc trong cuộc chống quân Mông-Nguyên xâm lược. chúng tôi câu sau: Lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hoà bình và niềm tin sắt đá vào sự bền vững muôn đời của đất nước. III/ Tổng kết: Ghi nhớ: SGK/ 68 IV.Luyện tập: *Điểm giống nhau của hai bài thơ: Hai bài thơ đều thể hiện khí phách của dân tộc, diễn đạt ý tưởng bằng cách nói chắc nịch, cô đúc, cảm xúc và ý tưởng hoà làm một. . Hoạt động của GV : Trong chương trình NV7 các em sẽ học thơ trữ tình trung đại chữ Hán đó là hai bài thơ: Sông núi nước Nam, Phò gía về kinh. Hai bài thơ ra đời trong giai đoạn lịch sử dân tộc đã thoát khỏi ách đô hộ ngàn năm của phong kiến phương Bắc, đang trên đường vừa bảo vệ vừa củng cố, xây dựng một quốc gia tự chủ rất mực hào hùng...Là người Việt Nam chúng ta cần biết đến hai bài thơ này. HĐ1: Đọc, tìm hiểu chung - Hướng dẫn đọc: Dõng dạc, trang nghiêm - Đưa bảng phụ ghi VB - GV giơí thiệu về tác giả và hoàn cảnh ra đời bài thơ ? Căn cứ vào lời giới thiệu sơ lược về thơ thất ngôn tứ tuyệt ở chú thích * để nhận dạng thể thơ của bài Nam quốc sơn hà về số câu, số chữ trong câu, cách hiệp vần. - Nhận xét, giảng về luật thơ... - Bài "Sông núi nước Nam" được coi như là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta viết bằng thơ. ?Vậy thế nào là một bản Tuyên ngôn Độc lập? Nội dung Tuyên ngôn Độc lập trong bài thơ này được bố cục như thế nào? Gồm những ý cơ bản nào? *Tuyên ngôn độc lập là lời tuyên bố chủ quyền của đất nước và khẳng định không một thế lực nào có thể xâm phạm. Bố cục thật chặt chẽ và được sắp xếp hợp lí. ? Đã nói đến thơ là phải có biểu ý (bày tỏ ý kiến),và biểu cảm (bày tỏ cảm xúc) .Vậy văn bản SNNN có hình thức biểu ý, biểu cảm như thế nào? * Giải thích: Bài thơ thiên về biểu ý bởi bài thơ đã trực tiếp nêu rõ ý tưởng bảo vệ độc lập, kiên quyết chống ngoại xâm nhưng vẫn có cách biểu cảm riêng. Ở đây, cảm xúc, thái độ mãnh liệt, sắt đá đã tồn tại bằng cách ẩn vào bên trong ý tưởng... - ? Đọc bài thơ, qua các cụm từ "tiệt nhiên"... em có nhận xét gì về giọng điệu bài thơ? - Giảng: Giọng thơ dõng dạc, đanh thép... - Từ việc phân tích hướng HS vào kết luận HĐ2: Tìm hiểu bài 2. - Hướng dẫn đọc - Đưa bảng phụ. ? Căn cứ vào lời giới thiệu sơ lược về thơ ngũ ngôn tứ tuyệt ở chú thích * để nhận dạng thể thơ của bài Tụng giá hoàn kinh sư về số câu, số chữ trong câu, cách hiệp vần. - Giảng: - ? Nội dung được thể hiện trong hai câu đầu và hai câu sau của bài thơ khác nhau ở chỗ nào? Hãy nhận xét về cách biểu ý và biểu cảm của bài thơ. - Giảng: * Bài thơ được tác giả diễn đạt ý tưởng theo kiểu nói chắc nịch, sáng rõ, không hình ảnh, không hoa văn, cảm xúc trữ tình được nén kín trong ý tưởng. HĐ3: Tổng kết, củng cố, luyện tập. - ? Qua tìm hiểu, cho biết hai bài thơ có điểm gì giống và khác nhau? - Tổng kết: - Hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập. Hoạt động của HS HĐ1: - Luyện đọc, nhận xét... - Đọc phần giải nghĩa yếu tố Hán Việt - Nhận dạng thể thơ Giải thích TNĐL Trình bày ...ý cơ bản của bài thơ Giải thích vì sao... - Đọc lại bài thơ Nhận xét giọng điệu... Đọc ghi nhớ/65 -HĐ2: Đọc chú thích/66,67 - Luyện đọc. - Đọc phần giải nghĩa yếu tố Hán Việt. giải thích sự khác... nhận xét về cách biểu ý, biểu cảm - Đọc lại 2 bài thơ. Rút ra điểm giống và khác nhau... Thực hiện luyện tập V. Hướng dẫn töï hoïc: 1.Bài vừa học: - Đọc thuộc văn bản (phiên âm, dịch thơ). - Nắm nội dung bài, học ghi nhớ. - Nhớ được 8 yếu tố Hán trong từng bài. - Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa thời sự của 2 câu cuối của bài " PGVK". 2.Bài sắp học: Từ Hán Việt - Soạn bài tập tìm hiểu. - Đọc Ghi nhớ. - Định hướng phần Luyện tập. * Bổ sung:Giáo Án Ngữ Văn Lớp 10 Tiết 37 Đọc Văn: Tỏ Lòng
Ngày soạn: 10/11/2009 Tiết 37: Đọc văn: tỏ lòng – Phạm Ngũ Lão - A. Mục tiêu bài học: Giúp Hs: – Cảm nhận được vẻ đẹp của con người và thời đại nhà Trần, thế kỉ XIII qua hình tượng trang nam nhi với lí tưởng và nhân cách lớn lao, sức mạnh và khí thế hào hùng- hào khí Đông A. – Sự nghiệp công danh của cá nhân thống nhất với sự nghiệp chung, sự nghiệp cứu nước, cứu dân. – Nghệ thuật thơ: hàm súc, xây dựng hình tượng nhân vật trữ tình lớn lao, mang tầm vóc sử thi. – Có ý thức về bản thân, rèn ý chí, biết ước mơ và nỗ lực hết mình để thực hiện ước mơ đó để hoàn thiện bản thân. B. Sự chuẩn bị của thầy và trò: – Sgk, sgv. – Một số tài liệu tham khảo. – Hs soạn bài theo các câu hỏi trong sgk. – Gv soạn thiết kế dạy- học. C. Cách thức tiến hành: D. Tiến trình dạy- học: 1. ổn định tổ chức lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Nêu khái niệm và các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt? 3. Bài mới: * Giới thiệu bài mới: Nội dung chủ đạo của VHTĐVN giai đoạn từ thế kỉ X-XIV là nội dung yêu nước với âm hưởng hào hùng. Âm hưởng đó được thể hiện rõ trong những tác phẩm VH đời Trần. Hào khí Đông A cuộn trào trong lời Hịch tướng sĩ vang dậy núi sông của Trần Hưng Đạo, khúc khải hoàn ca đại thắng Phò giá về kinh của Trần Quang Khải, áng văn vô tiền khoáng hậu Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu,… và cả trong lời Tỏ lòng của kẻ làm trai thời loạn- Phạm Ngũ Lão. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nỗi lòng của bậc võ tướng toàn tài, người con của làng Phù ủng ấy. Hoạt động của gv và hs Yêu cầu cần đạt Yêu cầu Hs đọc phần tiểu dẫn. Hs đọc. ? Phần tiểu dẫn trình bày nội dung gì? Nêu các ý chính của nó? Hs trả lời. Gv kể cho hs câu chuyện Phạm Ngũ Lão đan sọt giữa đường, mải nghĩ cách đánh giặc mà ko hề biết Trần Quốc Tuấn đi qua, cho quân lính đâm vào đùi mà ko hề nhúc nhích… Yêu cầu hs đọc VB. Hướng dẫn giọng đọc: chậm rãi, tự tin, tâm huyết, mạnh mẽ, hào sảng. – Nêu nhận xét về thể thơ và bố cục của tác phẩm? Hs có thể đưa ra 2 cách phân chia bố cục: + 4 phần: khai- thừa- chuyển- hợp. + 2 phần: 2 câu đầu (tiền giải) và hai câu sau (hậu giải). Gv hướng hs đến cách 2- cách phân tích thơ tứ tuyệt của Kim Thánh Thán: phần tiền giải- thường nêu sự việc, câu chuyện, cảnh vật; phần hậu giải- thường là cảm nghĩ xủa tác giả. ? So với nguyên tác (qua bản phiên âm và dịch nghĩa), em hãy so sánh nghĩa của từ “hoành sóc” với “múa giáo”, “khí thôn ngưu” với “nuốt trôi trâu”? Các cách dịch đó đạt và chưa đạt ở điểm nào? Hs trả lời. ? Vẻ đẹp của con người thời Trần cũng chính là chân dung tự họa của tác giả được thể hiện ntn ở câu1? Hs trả lời. ? “Ba quân” là gì? Vẻ đẹp của quân đội nhà Trần được biểu hiện qua biện pháp nghệ thuật, cách nhìn ntn của tác giả? Hs trả lời. Gv giải thích k/n: “công danh trái”- nợ công danh ” Công danh được coi là món nợ với cuộc đời mà những trang nam nhi thời PK phải trả. Trả xong nợ công danh có nghĩa là đã hoàn thành nghĩa vụ với đời, với dân, với nước, để lại tiếng thơm được mọi người ngợi ca… – Nêu một số câu ca dao, câu thơ của các nhà thơ trung đại nói về chí làm trai: “Làm trai…đoài yên”(ca dao), “ Chí…hồng mao”(Chinh phụ ngâm), “Đã…núi sông”(Đi thi tự vịnh),… Gv nêu vấn đề: Canh cánh bên lòng quyết tâm trả món nợ công danh, thực hiện lí tưởng chí làm trai cao đẹp như vậy, tại sao vị tướng văn võ toàn tài, con rể của bậc đại thần (Trần Quốc Tuấn) lại thẹn khi nghe kể chuyện về Vũ Hầu? Vũ Hầu là người ntn? ý nghĩa của nỗi thẹn đó? + Sự hổ thẹn của Phạm Ngũ Lão là quá đáng kiêu kì? (Hổ thẹn vì mình ko được như Khổng Minh là ko biết tự biết mình). + Đó là biểu hiện của một hoài bão lớn lao? Hs trả lời. ? Cảm nhận của em về ý nghĩa tích cực của bài thơ đối với thế hệ thanh niên ngày nay? Hs trả lời. ? Nêu nhận xét khái quát về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? Hs trả lời. Gọi Hs đọc ghi nhớ. Hs đọc. I. Tìm hiểu chung: 1. Vài nét về tác giả Phạm Ngũ Lão: – Phạm Ngũ Lão (1255-1320), người làng Phù ủng, huyện Đường Hào (Ân Thi- Hưng Yên). – Là gia khách, sau là con rể của Trần Quốc Tuấn. – Có nhiều công lao trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên- Mông, giữ chức Điện Suý, được phong tước Quan Nội Hầu. – Được ca ngợi là người văn võ toàn tài. – Lúc ông qua đời, vua Trần Minh Tông ra lệnh nghỉ triều 5 ngày tỏ lòng thương nhớ (nghi lễ quốc gia). 2. Sự nghiệp thơ văn: Tác phẩm còn lại: 2 bài thơ + Thuật hoài. + Vãn Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương. II. Đọc- hiểu văn bản: 1. Đọc. 2. Thể thơ và bố cục: – Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. – Bố cục: 2 phần. + Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần. + Hai câu sau: Chí làm trai- tâm tình của tác giả. 3. Tìm hiểu văn bản: a. Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần. “Hoành sóc giang sơn cáp kỉ thu Tam quân tì hổ khí thôn ngưu” – Hoành sóc: cắp ngang ngọn giáo” thế tĩnh” tư thế chủ động, tự tin, điềm tĩnh của con người có sức mạnh, nội lực. – Múa giáo” thế động” gợi trình độ thuần thục của nghề cung kiếm trong thao tác thực hành, có chút phô trương, biểu diễn. ” Dịch chưa thật đạt” Thơ Đường luật chữ Hán rất hàm súc, uyên bác, khó dịch cho thấu đáo. ” Dịch giả muốn giữ đúng luật thơ (nhị tứ lục phân minh: chữ 2, 4, 6 đối thanh, bài thơ có luật trắc” thanh 2, 4, 6: T-B-T) – Khí thôn ngưu – “nuốt trôi trâu” ” phù hợp với hình ảnh so sánh phóng đại: “ba quân như hổ báo” – Vẻ đẹp của con người thời Trần – chân dung tự họa của tác giả: + Tư thế: “cầm ngang ngọn giáo” ” chủ động, hiên ngang, oai hùng. + Tầm vóc: con người đối diện với non sông đất nước” lớn lao, kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ, sánh ngang, thậm chí như át cả ko gian bát ngát mở ra theo chiều rộng của núi sông trong thời gian dằng dặc (“mấy thu”- con số tượng trưng chỉ thời gian dài). – Ba quân: 3 đạo quân (tiền- trung- hậu quân) ” chỉ quân đội nhà Trần. – Biện pháp nghệ thuật: so sánh phóng đại. Sức mạnh của quân đội – Sức mạnh của hổ báo nhà Trần (có thể nuốt trôi trâu) ” Sức mạnh vật chất và tinh thần quyết chiến quyết thắng, khí thế hào hùngcủa quan đội nhà Trần- đội quân mang hào khí Đông A. – Cách nhìn của tác giả: vừa mang nhãn quan hiện thực khách quan vừa là cảm nhận chủ quan, kết hợp yếu tố hiện thực và lãng mạn. b. Hai câu sau: Chí làm trai- tâm tình của tác giả. “Nam nhi vị liễu công danh trái Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu” – Công danh trái: món nợ công danh. – Công danh nam tử: sự nghiệp công danh của kẻ làm trai. – Công danh: + lập công (để lại sự nghiệp) + lập danh (để lại tiếng thơm) ” Công danh biểu hiện chí làm trai của trang nam nhi thời PK: phải làm nên sự nghiệp lớn, vì dân, vì nước, để lại tiếng thơm cho đời, được mọi người ngợi ca, tôn vinh. Đó là lí tưởng sống tích cực, tiến bộ” Sự nghiệp công danh của cá nhân thống nhất với sự nghiệp chung của đất nước- sự nghiệp chống giặc ngoại xâm cứu dân, cứu nước, lợi ích cá nhân thống nhất với lợi ích của cộng đồng. ” Chí làm trai của Phạm Ngũ Lão có tác dụng cổ vũ con người từ bỏ lối sống tầm thường, ích kỉ, sẵn sàng chiến đấu hi sinh cho sự nghiệp cứu nước, cứu dân để “cùng trời đất muôn đời bất hủ”. – Vũ Hầu- Khổng Minh Gia Cát Lượng- bậc kì tài, vị đại quân sư nổi tiếng tài đức, bậc trung thần của Lưu Bị thời Tam Quốc. – Thẹn” hổ thẹn” Phạm Ngũ Lão thẹn chưa có được tài mưu lược lớn như Gia Cát Lượng đời Hán để trừ giặc, cứu nước. Các nhà thơ trung đại mang tâm lí sùng cổ (lấy giá trị xưa làm chuẩn mực), thêm nữa từ sự thật về Khổng Minh” Nỗi tự thẹn của Phạm Ngũ Lão là hiển nhiên. Song xưa nay, những người có nhân cách lớn thường mang trong mình nỗi thẹn với người tài hoa, có cốt cách thanh cao” cho thấy sự đòi hỏi rất cao với bản thân. ” Hoài bão lớn: ước muốn trở thành người có tài cao, chí lớn, đắc lực trong việc giúp vua, giúp nước. ” Đó là nỗi thẹn tôn lên vẻ đẹp tâm hồn tác giả, thể hiện cái tâm vì nước, vì dân cao đẹp. * Bài học đối với thế hệ thanh niên ngày nay: – Sống phải có hoài bão, ước mơ và biết mơ ước những điều lớn lao. – Nỗ lực hết mình và ko ngừng để thực hiện hoài bão và hoàn thiện bản thân. – Gắn khát vọng, lợi ích của bản thân với lợi ích của tổ quốc, nhân dân. III. Tổng kết bài học: 1. Nội dung: Bài thơ là bức chân dung tinh thần của tác giả đồng thời cũng là vẻ đẹp của con người thời Trần- có sức mạnh, lí tưởng, nhân cách cao đẹp, mang hào khí Đông A. 2. Nghệ thuật: – Thủ pháp gợi, thiên về ấn tượng bao quát, hàm súc. – Bút pháp nghệ thuật hoành tráng có tính sử thi với hình tượng thơ lớn lao, kì vĩ. * Ghi nhớ: Sgk – 116. 4. Củng cố – Nhận xét: – Hệ thống nội dung: Theo yêu cầu bài học. – Nhận xét chung. 5. Củng cố, dặn dò: Yêu cầu Hs: – Học thuộc bài thơ (phiên âm và dịch thơ). – Soạn bài: Bảo kính cảnh giới số 43 (Nguyễn Trãi).
Bạn đang đọc nội dung bài viết Giáo Án Ngữ Văn 10 Tiết 17, 18: Đọc Văn Ra Ma Buộc Tội trên website Techcombanktower.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!